Turfan Nedir Coğrafya ?

Simge

New member
Turfan Nedir? Coğrafya Bakımından Önemi ve Özellikleri

Turfan, Çin’in batısında, özellikle Sincan Uygur Özerk Bölgesi sınırları içinde yer alan önemli bir coğrafi bölgedir. Turfan, tarihsel ve coğrafi açıdan büyük bir öneme sahiptir. Bu bölge, sadece coğrafya anlamında değil, aynı zamanda kültürel ve tarihsel bağlamda da dikkat çekicidir. Peki, Turfan nedir ve coğrafya bakımından önemi nedir? Bu makalede, Turfan’ın coğrafi özelliklerini, iklimini, tarihsel arka planını ve bölgedeki önemli yapıları keşfedeceğiz.

Turfan’ın Coğrafi Konumu

Turfan, Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde yer alan, kuzeydoğuda Taklamakan Çölü’ne, güneyde ise Tianshan Dağları’na komşu olan bir ova bölgesidir. Turfan, 154 metreyle dünyanın en alçak ikinci yerleşim alanıdır. Bu derinlik, Turfan Ovası'nın bu kadar düşük seviyede olmasını ve çevresindeki dağlarla oluşturduğu eşsiz doğal manzarayı anlamamıza yardımcı olur. Bölgede sıcaklıklar, yıl boyunca aşırı değişiklikler gösterebilir. Yaz aylarında sıcaklıkların 40°C’yi bulduğu, kışın ise -10°C'ye kadar düştüğü görülebilir.

Turfan, bu coğrafi özelliği nedeniyle bölgedeki bitki örtüsünü ve yerleşim biçimlerini etkileyen bir iklim yapısına sahiptir. Bu denli sıcak bir bölge olmasına rağmen, Turfan, özellikle tarım ve su kaynakları açısından oldukça verimlidir.

Turfan’ın İklimi

Turfan, tipik olarak çöl iklimine sahip bir bölgedir. Yılın büyük kısmında güneşli ve sıcak olan bu bölgede yağış miktarı oldukça düşüktür. Bununla birlikte, Turfan’daki su kaynakları, bölgenin verimli tarım arazilerine dönüşmesini sağlamaktadır. Bölgede bulunan yer altı su kanalları, yerleşik halkın yıllardır bu zorlu iklim koşullarında tarım yapabilmesine olanak tanır.

Bu kurak iklimin etkisiyle, yaz aylarında Turfan Ovası oldukça sıcak olurken, gece sıcaklıkları hızla düşer. Turfan’ın havası, genellikle kuru ve rüzgarlı olup, nem oranı oldukça düşüktür. Yağışların az olduğu bu bölgede, su kaynakları yer altındaki su kanalları ve göletlerden sağlanmaktadır.

Turfan’ın Tarihi ve Kültürel Önemi

Turfan, tarihi açısından da büyük bir öneme sahiptir. Antik çağlardan bu yana önemli bir yerleşim bölgesi olan Turfan, özellikle İpek Yolu’nun geçtiği güzergahlarda yer alması nedeniyle önemli bir ticaret merkezi olmuştur. Turfan, hem Orta Asya hem de Çin ile yapılan ticaret yollarında köprü işlevi görmüş ve farklı kültürlerin etkileşimine tanıklık etmiştir.

Bölge, aynı zamanda Arap ve Çin kültürlerinin birleştiği bir sınır bölgesi olarak da önemli bir tarihe sahiptir. Turfan'da keşfedilen eski yazıtlar, taşlar ve kalıntılar, bu bölgenin tarihsel olarak çok kültürlü bir yapıya sahip olduğunu göstermektedir.

Turfan, Uygur Türklerinin yerleşim alanı olduğu için, Uygur kültürünün izleri de burada belirgindir. Bu nedenle, bölge hem Çin tarihine hem de Orta Asya halklarının tarihine dair büyük bir bilgi kaynağıdır. Ayrıca, Turfan’daki tarihi kalıntılar, bölgedeki eski uygarlıkların birer tanığıdır ve bölgedeki bazı yapılar UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer almaktadır.

Turfan Ovası: Tarım ve Su Kanalları

Turfan Ovası, bölgedeki en önemli tarım alanlarından biridir. Bölgenin sıcak ve kuru iklimine rağmen, Turfan, verimli bir tarım alanına dönüşebilmiştir. Bunun temel nedeni, Turfan’daki yer altı su kanalları ve göletleridir. Bu sulama sistemleri, binlerce yıl öncesine dayanan bir tarihe sahiptir ve bölgedeki verimli tarım alanlarının korunmasını sağlamıştır.

Özellikle üzüm bağları, Turfan’ın ünlü tarım ürünlerinden biridir. Turfan üzümü, tüm Çin'de oldukça popüler olup, dünya çapında da tanınan bir üründür. Ayrıca, bölgenin verimli topraklarında buğday, mısır, kavun, kayısı ve pamuk gibi diğer tarım ürünleri de yetiştirilmektedir.

Turfan’daki sulama sistemi, tarihsel olarak oldukça ilginçtir. Bölgede yer altındaki su kanalları, yerel halk tarafından “karez” adı verilen bir yöntemle inşa edilmiştir. Bu su kanalları, yeraltı su kaynaklarını yüzeye çıkararak tarım alanlarına su taşımaktadır. Bu, Turfan’ın kurak ikliminde bile verimli tarım yapılabilmesinin sırrıdır.

Turfan’ın Doğal Yapısı ve Ekosistemi

Turfan, çevresindeki dağlar, çöller ve verimli topraklar ile dikkat çeker. Bölgede, hem dağlık alanlar hem de çöl bölgeleri bulunmaktadır. Turfan Ovası, aynı zamanda Tianshan Dağları ile çevrilidir. Bu dağlar, bölgeye özgü ekosistemlerin varlığını destekler. Dağlarda, farklı iklim bölgeleri arasında geçişler olduğu için, yerel flora ve fauna çeşitlenir.

Bölgenin kuzey tarafında, Taklamakan Çölü yer almaktadır. Bu çöl, dünyanın en büyük çöllerinden biridir ve bölgenin çevresel koşullarını etkiler. Ayrıca, bu çöl, Turfan’ın kurak ikliminin bir parçası olarak kabul edilebilir. Ancak, Turfan’daki sulama sistemleri ve su kaynakları sayesinde bu zor koşullarda yaşam mümkün hale gelmiştir.

Turfan Ovası’nda görülen sıcaklık farkları, bazı bitki ve hayvan türlerinin bu bölgede hayatta kalmasına olanak tanır. Özellikle sıcak iklim bitkileri ve yerel fauna, bölgenin ekosistemini oluşturan unsurlar arasında yer alır. Bu, Turfan’ın ekolojik çeşitliliğini etkileyen faktörlerden biridir.

Turfan’da Gezilecek Yerler ve Turizm

Turfan, sadece coğrafi değil, aynı zamanda turistik açıdan da ilgi çeken bir bölgedir. Bölgedeki en ünlü yerlerden biri, eski Turfan kenti ve onun çevresindeki tarihi kalıntılardır. Bu antik kalıntılar arasında, Turfan’ın zengin tarihini gösteren tapınaklar, manastırlar ve eski yerleşim alanları yer alır. Ayrıca, Turfan’a özgü eski yapılar ve pazar yerleri de bölgenin tarihini anlatmaktadır.

Bunun dışında, Turfan’daki doğal güzellikler de turistler için cazibe merkezi oluşturmaktadır. Turfan Ovası, dağlar ve çöller arasındaki zıtlıkla eşsiz bir manzara sunar. Yüksek dağlar ve geniş çöl alanları, doğa severler için keşfedilecek harika alanlar oluşturur.

Sonuç: Turfan’ın Coğrafi ve Kültürel Önemi

Turfan, coğrafi özellikleri, tarihi zenginlikleri ve tarımsal verimliliği ile dikkat çeken bir bölgedir. Turfan’ın en belirgin özelliklerinden biri, düşük rakımla sahip olması ve bu sayede çevresindeki dağlar ve çöllerle oluşturduğu benzersiz coğrafi yapıdır. Bölge, aynı zamanda sulama kanalları ve yerel tarım uygulamalarıyla dikkat çekmektedir.

Tarihi açıdan da Turfan, İpek Yolu’nun önemli bir noktası olarak hem kültürel hem de ekonomik anlamda büyük bir öneme sahiptir. Bu nedenle, Turfan, hem coğrafi hem de kültürel açıdan zengin bir bölge olarak öne çıkmaktadır.
 
Üst