Müsilaj, Marmara’ya ziyan verdi

Beykozlu

New member
İstanbul Üniversitesi (İÜ) Su Bilimleri Fakültesinde misyonlu bilim insanları müsilajın Marmara Denizi üstündeki tesirlerini araştırdı. Yapılan çalışmalar mercan ve süngerlerin azalmaya başlaması istikametinde oldu.

TÜBİTAK dayanaklı araştırmanın birinci bilgilerine nazaran müsilaj, Marmara’daki mercanları ve süngerleri olumsuz tarafta etkiledi. Araştırmada öteki yandan fırsatçı hidrozoa çeşitlerinde artış kaydedildiği belirtildi.

MARMARA’DA YUMUŞAK MERCAN VE SÜNGERLERE TESİRİ ARAŞTIRILDI

Fakültenin Deniz ve İçsu Kaynakları İdaresi Kısmı Deniz Biyolojisi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Işık Eda Topçu ve grubu, yürüttükleri TÜBİTAK projesi kapsamında müsilajın Marmara Denizi Prens Adaları bölgesinde yaşayan yumuşak mercanlar ve süngerler üstündeki tesirini araştırıyor.

Prens Adaları bölgesinde 9 istasyonda dalış yaparak sünger, mercan ve hidrozoa gözlemleyen bilim insanları, “Müsilaj daha sonrası ne hayatta kalmış?, “Ne kadar var?”, “Nerede dağılım gösteriyor” sorularının karşılıklarını arıyor.


“BÖLGE ADETA MERCAN BAHÇESİ”

Doç. Dr. Topçu, TÜBİTAK “Müsilaj Araştırmaları Özel Çağrısı” kapsamında önerilen araştırma projelerinden bilimsel olarak desteklenmesine karar verilen 37 projeden biri olan çalışmanın bilgilerinı ve birinci bulguları, kıymetlendirdi. Marmara Denizi Prens Adaları bölgesinde “mercan bahçesi” olarak tanımlanabilecek kadar hoş alanlar bulunduğunu anlatan Topçu, dünyada yalnızca Akdeniz’de bulunan cinslerin bu bölgede de yer aldığını söylemiş oldu.

İstanbul üzere büyük bir metropolün kıyısında bu kadar hoş tiplere sahip olmanın büyük bir talih ve sıklığı bakımından “orman” denilebilecek bir imajın hakim olduğunu lisana getiren Doç. Dr. Topçu, Marmara’nın kendine mahsus bir oşinografik yapısı olduğundan bahsetti.


DAHA EVVEL ÇOK FARKINDA OLMAYAN BİR HOŞLUK

Marmara’nın iki katmanlı bir yapısı olduğunu söz eden Topçu, “Müthiş bir zenginlik, tahminen de fazlaca da farkında olmadığımız bir zenginlik. Bunları gözümüz üzere müdafaamız gerekir.” dedi.


“KIYI ÇALIŞMALARI SÜNGER VE MERCANLARDA TOPLU VEFATLARI GERÇEKLEŞTİRDİ”

Topçu, 2015 yılında deniz yerinde yaşayan canlıları etkileyen bir kırılma yaşandığını, bu bölgede yapılan kıyı çalışmalarının artması niçiniyle sünger ve mercanlarda toplu vefatlar gerçekleştiğini belirtti. Birtakım bölgelerde mercan kalmadığını anlatan Topçu, “Özellikle kırmızı gorgon 1970’lerden beri azalmakta olan bir tıp balıkçılık tesiriyle. daha sonradan öbür tesirlerle daha epey azaldı, bilhassa kıyı faaliyetlerinden dolayı. Artık müsilajdan ötürü bitmek üzere artık. Kırmızı gorgon uzun ömürlü, yavaş büyüyen ve düşük üreme yeteneğine sahip bir cins. beraberinde dayanılmaz bir ekosistem inşacısı. Onun bulunduğu yerde biyolojik çeşitlilik artıyor. Sarı gorgon da tıpkı biçimde kıymetli anahtar tiplerden biridir.” dedi.


“KIRMIZI GORGONLARI KAYBEDECEĞİZ”

“Az evvel daldık. Ben bir tane bile nazaranmedim ki bu bölge kırmızı gorgon açısından varlıklı olan bir bölgeydi. Sarı gorgonlar şimdilik hayattalar, umarım onları da kaybetmeyiz. Bir de derin deniz çeşitleri var. Bunlar her neyse ki öteki tipler üzere o kadar uzun ömürlü ve yavaş büyüyen çeşitler değiller. Hem ömürleri kısa birebir vakitte daha süratli büyüyorlar. Küçük uzunluklarda yılda 10 santimetreye varan bir büyüme tespit ettik. ötürüsıyla süratli bir biçimde geri gelebiliyor fırsat verirsek. 2015’te bir tane bile kalmadı birtakım yerlerde. Geçen sene görmeye başlamıştık, tam artmaya başladı derken üstüne müsilaj geldi. Şu anda müsilajın tesirlerini anlamaya, bunlar ortama ne yaptı bunu takip etmeye çalışıyoruz. Projemiz kapsamında hem mercanlara hem süngerlere hem hidrozoalara bakıyoruz.”



“AŞAĞIYA İNDİĞİMİZDE MÜSİLAJ BULUTUNUN İÇİNE DALDIK”

Müsilajın denizin altında tesirlerinin hala görüldüğünü vurgulayan Topçu, “Biz her aşağı indiğimizde fevkalade bir müsilaj bulutunun ortasında daldık. İstikametimizi şaşırdığımız vakit içinder oldu. Olduğu üzere tabana de indi, bir yandan da Gökçeada, Saros, Yunan kıyılarına kadar gitti ve azaldı. Ancak tabana inen müsilaj ne yazık ki fazlaca sayıda mercanı, süngerler de dahil bentik canlıları öldürdü. ötürüsıyla tablo şu anda fazlaca üzücü.” değerlendirmesinde bulundu.


“ŞU ANDA HER ŞEY KAHVERENGİ GÖRÜNÜYOR”

Bölgenin süngerler açısından zenginliğine değinen Doç. Dr. Parıltı Eda Topçu, bilhassa Büyükada’nın ardında daldıkları noktayı örnek göstererek, “Küçücük bir alanda renk skalasındaki her rengi nazaranbileceğiniz bir yerdi. Şu anda her şey kahverengi görünüyor. Süngerlerde de epeyce azalma var. “ dedi.


“DAHA HER ŞEY BİTMİŞ DEĞİL”

Doç. Dr. Topçu, Marmara’da evvela kirlilik faktörlerinin azaltılmasının kıymetine işaret etti. Mercanların bulunduğu alanların muhafaza altına alınması, balıkçılık faaliyetlerinin denetlenmesi gerektiğini belirten Topçu, şunları söylemiş oldu:

“Daha her şey bitmiş değil, canlılık var. Marmara’ya fırsat verirsek, süratli bir toparlanma olabileceğini düşünüyorum. Müsilaj gözümüzün önünden kalktı diye bunu unutmayalım. Eforlarımızı sürdürelim. Marmara ile ilgili toplumun bir beklentisi oluşmuştu temizlenmesi için. Bu beklentinin sürmesi ve baskı oluşturması lazım. öncedenki kış üzere durağan koşullar devam ederse, müsilaj yenidenlanabilir. Bu kış rüzgar ve yağışın ağır olduğu, 2020-2021 kışına kıyasla daha sert bir kış geçirdik ve geçiriyoruz, çabucak hemen müsilaj oluşumu da gözlemlemedik. Bu durum daha evvelki kadar geniş ölçekli ve ağır müsilaj oluşmasını engelleyebilir. elbette baharda daha küçük ölçekli de olsa müsilaj görülebilir. yinelanırsa, toparlanma süreci için gereken genç mercanlar yapamazlar ve biterler bir süre daha sonra. Müsilaj birinci evvel genç bireyleri öldürüyor fakat yaşlı bireyler şemsiye tesiriyle gençleri korudu. Düzgünleşme, yaşlı bireylerin ortadan kalkması ile genç birey sayısının çok artması yoluyla gerçekleşiyor. Lakin büyük ölçekli müsilaj yenidenlanırsa, birinci olarak bu yeni genç koloniler ölecektir.”



“DİPTE ADETA KATLİAM YAŞANMIŞ ÜZERE BİR DURUM KELAM KONUSU”

İÜ Su Bilimleri Fakültesi Deniz ve İçsu Kaynakları İdaresi Kısmı Deniz Biyolojisi Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Doç. Dr. Bülent Topaloğlu da süngerlerin uzun vakittir Türkiye sularında araştırılan bir mevzu olduğunu söylemiş oldu. Sualtında çektikleri fotoğraflarla süngerlerin kapladığı alanları tespit edeceklerini tabir eden Topaloğlu, “Dipte adeta katliam yaşanmış üzere bir durum kelam konusu. İmajlar bunu gösteriyor. Tahlillerden daha sonra daha net sonuç ortaya koymamız mümkün olacak.” dedi.


“DİPTE SÜZEREK BESLENEN CANLILARIN GÖZENEKLERİNİ TIKIYOR”

Topaloğlu, Marmara Denizi’nde evvelki çalışmalarda 20 sünger tipi tespit ettiklerini, müsilaj daha sonrası durumun ne olacağının bu çalışma kararında ortaya çıkacağını fakat azaldığını düşündüğünü lisana getirdi. Müsilajın tabanda süzerek beslenen canlıların gözeneklerini tıkadığını anlatan Topaloğlu, şu değerlendirmede bulundu:

“Bu deliklerin tıkanması demek, süngerlerin ölmesi demek. Süngerler, denizlerdeki en kıymetli süzerek beslenen canlılardan birisi. Kendi tartılarının hayli üstündeki deniz suyunu süzebiliyorlar. Natürel ki bunu ortasındaki partiküllerden beslenmek hedefiyle yapıyorlar, temizlemek gayesiyle değil ancak bir filtrasyon misyonu var. Süngerler epey hücreli canlıların en ilkel kümesidir. Bir yere bağlı olarak yaşarlar, ötürüsıyla bir savunma organelleri yoktur. Bunu dengelemek için yüksek oranda antibiyotik unsur üretirler. Denizlerde en çok antibiyotik unsurun var olduğu çeşitlerdir süngerler. Ayrıyeten gözenekli yapısından dolayı ortasında, küçük omurgasızlardan bir grup bakterilere kadar biroldukca canlıya da konut sahipliği yapar. Ne demek bu kadar epey antibiyotik husus üretmek? Çok net bir biçimde söyleyebilirim ki potansiyel ilaç hammadesi deposu demek. Bu bahiste 15 yıldır sürdürdüğümüz çalışmalar var. Şu anda en büyük sıkıntımız olan koronavirüsün antiviral unsuru tahminen de süngerlerdedir.”

Okumaya devam et...
 
Üst