Roman ve hikayeleriyle tanınan Giray Kemer son romanı ‘Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Gibiyiz’de denizi, zeytini, haksızlıkları, kanunsuzlukları, sınıf atlama merakını anlatıyor. İkinci Dünya Savaşı hikâyelerini, tankları, kitapları, şiirleri, müzikleri, kimi vakit tasayla kimi vakit sevinçle tokuşturulan kadeh seslerini ve memleketin tahminen de en güzel coğrafyasını kendine fon yapıyor…
“Edebiyatın epeyce nezih, pürü pak, yalnızca belli, risksiz hususları işleyen suya sabuna dokunmayan bir şey olduğu zannı nereden çıktı bilmiyorum. Politik doğruculuk çağında edebiyatın en temel kriteri olan yaratıcılığın göz gerisi edildiğini düşünüyorum” diyen Kemer’le, yozlaşmanın ortasındaki büyük dostluğun ve maharetsiz bir aşkın romanı olan ‘Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Gibiyiz’i konuştuk.
Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Üzereyiz, ikinci romanınız… Bir romana nasıl hazırlanıyorsunuz?
Ses Veriyorum’un üzerinden 6 sene geçmiş. Memlekette ve dünyada o kadar epey şey değişti ki bu 6 yıl içerisinde… Sanıyorum nasıl hazırlanıyorsam o da değişmiştir. Pek hatırlamıyorum da açıkçası, pandemi tam olarak ne vakit başladı onu bile karıştırıyorum kimi vakit. 2 miydi? 3 müydü?
O yüzden ‘Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Gibiyiz’ özelinde konuşmam daha sağlıklı olacak sanırım.
Anlatmak istediğim şeyler ve tetikleyici de bir öyküm vardı diyebilirim. Çok uzun mühlet bu konularda notlar aldım. Daima başımdaydı lakin işte bir daha az evvelden bahsetmiş olduğum memleket halleri, ekonomik durum, politik konjonktür ve pandemi derken ağır bir kapanma hali olmasa da bölük bölük uzunca vakittir yazıyordum. Hatta birkaç kez bitirdiğimi sandığım da oldu fakat birinci iki kitaptan farklı bir şeyler yapmak istedim ve biraz daha aradım açıkçası.
O sırada pandemi başladı ve ben bitirdim sandığım kitapla başbaşa kalınca üzerine biraz daha çalışmanın, yapısal olarak farklı bir şeyler denemenin daha yeterli olabileceğini düşündüm.
Bu süreçte editörüm sevgili His Çayırcıoğlu’nun da biraz başını ağrıttım sanıyorum. Daima bir fazlasını istediğimiz, sanki bir tuğla daha koyar mıyız dediğimiz bir müddetç oldu. Bu kadar orta vermişken sağlam dönmek gerekiyordu sanırım.
Ana öykü daima belirliydi fakat yan kıssaların çeşnisi bol olsun istedik, o yüzden de elden çıkması da yükü de ağır oldu. Bir romanla, karakterlerle vedalaşmak kadar vedalaşamamak da zormuş. Bu kitapla bir arada onu anladım.
Genel olarak edebiyatınıza baktığımızda konuşkan bir müellif görüyoruz. Romanda sinematografik ögeler dikkat çekici… Yazarken ‘görmek’ mi, gördüğünüzü ‘yazmak’ mı öne çıkıyor?
Diyalog yazmayı epeyce seviyorum, diyalogun verdiği imkanları da epey seviyorum. Yakın devirde senaryo çalışmaları yaptım tahminen de o yüzden istemsizce elim oralara kaymış olabilir. Lakin hayat ve beşerler genel olarak fazlaca sıkıcı. Bir soru sorulduğunda mümkün olan en berbat karşılığı alıyoruz ekseriyetle, keşke o esnada da elimizde bir kalem olsa ve üzerini çizip o diyaloğa revize verebilsek diye düşünürüm kimi vakit. Zira epeyce daha uygunu daima mümkün.
Kitaba çalışırken de Karanlık sahnesi, Tirpitz sahnesi, Obruk sahnesi, Gerenkuyu sahnesi, diye not alıp o denli derinleşmiştim. Hasılı sinematografik ögeler şuurlu olabilir. Memleketin tahminen de en hoş coğrafyası diye bahsediyoruz yazdığım yerlerden. Ben o coğrafyayı gözümü kapadığım her an görüyorum aslına bakarsanız. Her vesile kaçmaya, mümkünse bir gün dönmemek üzere gitmeye çalışıyorum.
Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Üzereyiz, yozlaşmayı eleştiren bir roman… Edebiyatın şimdiki sıkıntılara dair tavrı hakkında neler söylersiniz?
Çok garipti kitabın çıkmasına yaklaşan süreçteki gelişmeler. Ben yozlaşmayı, taşeronları, ikişer, üçer alınan ihaleleri, kredileri, naylon şirketleri ve Yalıkavak Marina’da dönen dolapları anlatıyordum ki Sedat Peker görüntüleri patladı.
Nasılsa kimse bilmez diye Bodrum’un gorece bakir koylarından bahsediyordum ki hepsi yandı. Artık herkes tümünün ismini ezbere biliyor.
Edebiyatın yeni sıkıntılara dair tavrından fazla kimi vakit de aktüel, edebiyata nanik yapabiliyor. Üstat Barış Bıçakçı’nın dediği üzere; “Edebiyatla hayat ekip kurup futbol maçı yapsalar, hayat üç çeker edebiyata.”
Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Üzereyiz, beraberinde bir yol ve yer hikayesi… Edebiyatınızda atmosfer yaratırken nelere dikkat ediyorsunuz?
Biraz anlattım sanırım Ege coğrafyasını ne kadar sevdiğimi. Bu mevzuda biraz doluyum, sakin kalamıyorum.
Atmosfer yaratmak benim için yalnızca olanı becerebildiğim kadarıyla nakletmekti bu romanda. O ağaçların kokusunu biliyorum zira ben, denizi biliyorum, o yollarda yürüdüm, zeytinini yedim. Ve bunu 6 aylıktan beri yapıyorum. O yüzden içime işlemiş bir şey, uygun bilmediğim rastgele bir mevzuyu anlatmanın yapıntı durduğunu düşünürüm esasen. Benim yani orası. Dur biraz pastoral tasvir yapayım demez ki insan. O yüzden orayı güzel bilen, eli kalem tutan her insanın anlatabileceği şeyler aslında atmosfer kurmak üzere görünüyor. Zira tabiat içine çekiveriyor seni, bir bakmışsın aşık olmuşsun.
E artık bu coğrafyayı bir tane yandaş müteahhit ne cüretle delip deşip otel yapacak, otel dediğim de koca kasaba neredeyse, tatil köyü bile değil kasabası.
Karşıdaki bir öteki eski sünger adası Kalimnos’un üzerine titrenerek korunmasına bakın bir de bizim Bodrum’umuza reva görülene.
Ali Ağaoğlu kaç paraya satın almış benim anılarımı, hayallerimi de yarın beni çocukluğumu geçirdiğim koydan içeri sokmayacak?
Üç tane orta düzey yandaş bürokrata tahsis edilen otomobillerin parasıyla alınabilecek yangın söndürme uçakları alınmadığı için yazın olan biten faciaya bakın…
Atmosfer kurarız; yolu, denizi anlatırız problem değil, ben müellifim, diğeri muharrir, fazlaca daha uygunu yazılır da bir tek ellemesinler…
‘DÜZELEMEZ BİR NOKTADAYIZ…’
Avukatlar… Her iki romanınızda da avukat karakterler görüyoruz. beraberinde bir hukukçusunuz. Yazdıklarınızda otobiyografik özellikler ne kadar yer tutuyor?
Otobiyografik öğelerden kaçış pek mümkün değil. Bu ülkede yaşıyoruz, goren göz benim gözüm yazan el benim elim. Bilhassa de finali itibariyle otobiyografik olmadığının anlaşılacağını umduğum bir roman bu fakat yer ve meslek konusundaki sıkıntılarımı dillendirmek için de elimi korkak alıştıramadım sanırım.
Avukatlık pandalar, kelaynaklar üzere yok olmaya mahkûm bir tıp. Yarın şahane bir sistem kurulsa -kurulmaz ya, barolar birliğinin ve kent barolarının başına makamını siyasete bir sıçrama tahtası veya işlerini büyütme alanı olarak görmeyen biri gelse -gelmez ya-, şu pıtrak üzere her yerde biten liyakatsiz merdivenaltı özel hukuk fakülteleri kapansa -kapanmaz ya…-
bir daha düzelemez bir noktadayız. Zira gereksinimin fazlaca fazlası avukat var. İpin ucu kaçtı bir kez. Mesleksel saygınlık yerlerde. Avukatlar aç kalıp intihar ediyor. Gelinen bu noktada bir avukat olarak romanımda avukatlık mesleğini işlerken elbette bu yozlaşmadan, bu pespayelikten dem vurmadan edemezdim.
Bir devir edebiyatımızı sırtlayıp gdolayıyormuş avukatlar. Vüsat O Benerlerin vaktine kadar… Artık içtihat harici bir şey okumak vakit kaybı olarak görülüyor. Bunu eleştiremeyiz de zira orman kanunları geçerli. Meslek etiği yerini birbirinin elinden belge kapma mecburiyetine bırakmış durumda. Entelektüel beklentiler epeyce optimist kaçar bu vakitte. Her şey politik ve ekonomiktir. İnsanları açlıkla sınarsanız kaliteden ödün vermek zorunda kalırsınız. Meslek evvel beşerî sermayesini kaybetti. Gerisi de çorap söküğü üzere geldi aslına bakarsanız.
Geçenlerde romanda anlattığım ve yıllar evvel Metin Feyzioğlu’nun yaptığı tehdit tebligatları problemi bir daha yaşandı örneğin. Baro, üyelerini meslekten atmakla tehdit etti, aidatlarını yatırmadıkları nedeni öne sürülerek. Lakin o tehdit tebligatlarının masraflarının, eğitim ismi altında yapılan seyahatlerin parasıyla o borcun ne kadarı kapanırdı onu bilmiyoruz.
Bu da epeyce dolu olduğum bir bahis. Bu saatten daha sonra avukatlık hakkında konuşulmaz, fakat helvası yenir.
‘PARMAK SALLAMALAR… HAD BİLDİRMELER…’
Üçüncü kitabına imza atan bir müellif olarak, üslubunuzun besbelli bir biçimde kendini belirli ettiğini söyleyebiliriz. Sokaktan, hayattan beslenen bir üslup bu… Siz ne düşünüyorsunuz?
Edebiyatın epeyce nezih, pürü pak, yalnızca belli, risksiz hususları işleyen suya sabuna dokunmayan bir şey olduğu zannı nereden çıktı bilmiyorum. Politik doğruculuk çağında edebiyatın en temel kriteri olan yaratıcılığın göz arkası edildiğini düşünüyorum. Bilhassa edebiyat tenkidinin mecrasının toplumsal medyaya kayışından beri garip bir hal var. Beşerler anlamlandıramadığım bir cüretle birbirlerine “o bahiste yazılamaz”, “bu bahse nasıl girersin” üzere şeyler söyleyebilmeye başladılar. Parmak sallamalar, had bildirmeler gırla gidiyor.
Edebiyat daima insanın ortasındaki berbata, karanlığa, kaybedene hitap edegelmiştir. Ben yahut üslubum değil edebiyat tümüyle sokaktan, hayattan beslenir.
Aksi fakat şahsi gelişim kitaplarında mümkün. Cam fanuslarda, el çenede poz vererek ‘yapılan’ edebiyattan pek hazzetmiyorum sanırım.
‘OKUR OLARAK ÇIKTIĞIMIZ DÜZEYE MUHARRİR OLARAK ASLA ÇIKAMAYACAĞIZ’
Âlâ yazmak için düzgün okumanın kıymeti dillendirilir. Müzikler, şiirler, romanlardan pasajlar, Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Gibiyiz’de çok yoğun… Sizi besleyen, etkileyen sanat disiplinleri neler? Bunları edebiyatınızla nasıl yoğuruyorsunuz?
Bir okur olarak çıktığımız düzeye müellif olarak asla çıkamayacağız. Çıkmayalım da esasen. Bir gaye koymak ve sevdiğimiz metinlere en azından emsal şeyler yazmaya çalışmak bu işin bildiğim tek yolu.
Ben bu roman sürecinde epey fazla İkinci Dünya Savaşı, epeyce fazla Ege ve Bodrum tarihi okuması yaptım. Lakin şahsi zevkim bilhassa kuzeylilerin yazdığı inziva romanları olmuştur. Tahminen de bu yapılar birbirine geçti ve ortaya çıkan şeye bir noktada katkı sundu.
Dediğim üzere son romanım yayımlanalı çok uzun vakit geçti. Okuma alışkanlıkları, okunan metinler, favori muharrirler daima değişiyor, bu da metne bir noktada yansıyor diye düşünüyorum.
Beni besleyen sanat disiplinlerine gelince olağan olarak edebiyat daima en başta. Lakin onun yanında müzikten bahsetmeliyim sanırım. Yazdığım ve yaşadığım her şeyde müzik epeyce ağır bir biçimde vardır. Üç kitapta da vardı, yazmaya devam ettiğim surece de olacak.
Filmlerleyse garip bir münasebetim var. Sinemadan hiç anlamam, teknik manada en ufak bir bilgim yoktur lakin fazlaca izlerim. Bilhassa insanların burun kıvırdığı sinemaları hayli severim.
İsmini bile hatırlamadığım lakin bir vakit içinder izlediğimi hayal meyal hatırladığım sinemalar oluyor. Kitabın ismi da sanırım onlardan birinden geliyor. Hatırlayamadığım fakat tortusu, hissi kalan, tahminen de yatmadan evvel televizyonda denk gelinen dublajlı bir sinema.
‘İNSANIN KARANLIĞI EDEBİYATIN KONUSU…’
Değişen bir nesil var ve her ne kadar klasikleri okumak bir ‘moda’ olsa da bugünün değişen ve daima devinim halinde olan bir edebiyat anlayışı yeşeriyor. Dünü, okuyup bugüne yazmak nasıl bir his? Sizce, dünün edebiyatı bugünün edebiyatına nasıl biçim veriyor?
İnsanın kötücül tarafı, karanlığı, zaaflarıdır edebiyatın konusu. Bunu anlatma yolları, üslupları öteki başka olabilir lakin anlatılan insan öyküleri üç aşağı beş üst birebir olacaktır. Charles Dickens Fransız ihtilalini fon yapar, David Grosman İsrail Filistin sorununu. Lakin bir daha salgın olur, bir daha bir imkânsız aşk öyküsü vardır, bir daha arkadaşlık kelam konusudur. Cahide Birgül 90’ların infazlarından bahseder, Hemingway İspanya İç Savaşı’ndan fakat bir daha insanın ikircikliği, içsel sorguları, aile problemleri, “acaba”ları işin ortasındadır. Ben değişen pek de bir şey olmadığı kanısındayım. Yalnızca ırmak roman artık günümüzün dünyasına pek uygun olmayabilir zira hayli fazla uyaranımız var. Lakin bir yanıyla da tasvir artık bir gereklilik değil tercih. Evvelce atmosfer kurmanın birinci şartıyken artık aslına bakarsan bilinen bir şeyi “işte bak orası” diye hatırlatacak ufak bir kenar süsüne dönmüş bir mevhum.
İnsan olduğu sürece anlatılacak şeyler bir daha mevt ve aşk olacak. Bir de bu ikisine çıkan yollar. Aksi mümkün değil.
Okurlarınızı bekleyen yeni çalışmalarınız nelerdir?
İkinci kitaptan daha sonra yaptığım röportajlarda kendimi hikaye yazmaktan diğer bir şey üretirken goremiyorum demişim. Şu anda ise tam aykırısını düşünüyorum.
Romanın imkanlarını hayli sevdim, bu disiplinle devam edeceğim sanırım fakat olağan olarak her şey değişebilir.
Taslağını çattığım birkaç evrakım var. Elimden geldiğince, bu kadar orta vermeden üretmeye devam etmek istiyorum.
Bunun yanı sıra senaryo çalışmalarıyla da ağır olarak uğraşıyorum.
Yaşayıp goreceğiz, umarım uygun şeyler olur.
Okumaya devam et...
“Edebiyatın epeyce nezih, pürü pak, yalnızca belli, risksiz hususları işleyen suya sabuna dokunmayan bir şey olduğu zannı nereden çıktı bilmiyorum. Politik doğruculuk çağında edebiyatın en temel kriteri olan yaratıcılığın göz gerisi edildiğini düşünüyorum” diyen Kemer’le, yozlaşmanın ortasındaki büyük dostluğun ve maharetsiz bir aşkın romanı olan ‘Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Gibiyiz’i konuştuk.
Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Üzereyiz, ikinci romanınız… Bir romana nasıl hazırlanıyorsunuz?
Ses Veriyorum’un üzerinden 6 sene geçmiş. Memlekette ve dünyada o kadar epey şey değişti ki bu 6 yıl içerisinde… Sanıyorum nasıl hazırlanıyorsam o da değişmiştir. Pek hatırlamıyorum da açıkçası, pandemi tam olarak ne vakit başladı onu bile karıştırıyorum kimi vakit. 2 miydi? 3 müydü?
O yüzden ‘Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Gibiyiz’ özelinde konuşmam daha sağlıklı olacak sanırım.
Anlatmak istediğim şeyler ve tetikleyici de bir öyküm vardı diyebilirim. Çok uzun mühlet bu konularda notlar aldım. Daima başımdaydı lakin işte bir daha az evvelden bahsetmiş olduğum memleket halleri, ekonomik durum, politik konjonktür ve pandemi derken ağır bir kapanma hali olmasa da bölük bölük uzunca vakittir yazıyordum. Hatta birkaç kez bitirdiğimi sandığım da oldu fakat birinci iki kitaptan farklı bir şeyler yapmak istedim ve biraz daha aradım açıkçası.
O sırada pandemi başladı ve ben bitirdim sandığım kitapla başbaşa kalınca üzerine biraz daha çalışmanın, yapısal olarak farklı bir şeyler denemenin daha yeterli olabileceğini düşündüm.
Bu süreçte editörüm sevgili His Çayırcıoğlu’nun da biraz başını ağrıttım sanıyorum. Daima bir fazlasını istediğimiz, sanki bir tuğla daha koyar mıyız dediğimiz bir müddetç oldu. Bu kadar orta vermişken sağlam dönmek gerekiyordu sanırım.
Ana öykü daima belirliydi fakat yan kıssaların çeşnisi bol olsun istedik, o yüzden de elden çıkması da yükü de ağır oldu. Bir romanla, karakterlerle vedalaşmak kadar vedalaşamamak da zormuş. Bu kitapla bir arada onu anladım.
Genel olarak edebiyatınıza baktığımızda konuşkan bir müellif görüyoruz. Romanda sinematografik ögeler dikkat çekici… Yazarken ‘görmek’ mi, gördüğünüzü ‘yazmak’ mı öne çıkıyor?
Diyalog yazmayı epeyce seviyorum, diyalogun verdiği imkanları da epey seviyorum. Yakın devirde senaryo çalışmaları yaptım tahminen de o yüzden istemsizce elim oralara kaymış olabilir. Lakin hayat ve beşerler genel olarak fazlaca sıkıcı. Bir soru sorulduğunda mümkün olan en berbat karşılığı alıyoruz ekseriyetle, keşke o esnada da elimizde bir kalem olsa ve üzerini çizip o diyaloğa revize verebilsek diye düşünürüm kimi vakit. Zira epeyce daha uygunu daima mümkün.
Kitaba çalışırken de Karanlık sahnesi, Tirpitz sahnesi, Obruk sahnesi, Gerenkuyu sahnesi, diye not alıp o denli derinleşmiştim. Hasılı sinematografik ögeler şuurlu olabilir. Memleketin tahminen de en hoş coğrafyası diye bahsediyoruz yazdığım yerlerden. Ben o coğrafyayı gözümü kapadığım her an görüyorum aslına bakarsanız. Her vesile kaçmaya, mümkünse bir gün dönmemek üzere gitmeye çalışıyorum.
Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Üzereyiz, yozlaşmayı eleştiren bir roman… Edebiyatın şimdiki sıkıntılara dair tavrı hakkında neler söylersiniz?
Çok garipti kitabın çıkmasına yaklaşan süreçteki gelişmeler. Ben yozlaşmayı, taşeronları, ikişer, üçer alınan ihaleleri, kredileri, naylon şirketleri ve Yalıkavak Marina’da dönen dolapları anlatıyordum ki Sedat Peker görüntüleri patladı.
Nasılsa kimse bilmez diye Bodrum’un gorece bakir koylarından bahsediyordum ki hepsi yandı. Artık herkes tümünün ismini ezbere biliyor.
Edebiyatın yeni sıkıntılara dair tavrından fazla kimi vakit de aktüel, edebiyata nanik yapabiliyor. Üstat Barış Bıçakçı’nın dediği üzere; “Edebiyatla hayat ekip kurup futbol maçı yapsalar, hayat üç çeker edebiyata.”
Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Üzereyiz, beraberinde bir yol ve yer hikayesi… Edebiyatınızda atmosfer yaratırken nelere dikkat ediyorsunuz?
Biraz anlattım sanırım Ege coğrafyasını ne kadar sevdiğimi. Bu mevzuda biraz doluyum, sakin kalamıyorum.
Atmosfer yaratmak benim için yalnızca olanı becerebildiğim kadarıyla nakletmekti bu romanda. O ağaçların kokusunu biliyorum zira ben, denizi biliyorum, o yollarda yürüdüm, zeytinini yedim. Ve bunu 6 aylıktan beri yapıyorum. O yüzden içime işlemiş bir şey, uygun bilmediğim rastgele bir mevzuyu anlatmanın yapıntı durduğunu düşünürüm esasen. Benim yani orası. Dur biraz pastoral tasvir yapayım demez ki insan. O yüzden orayı güzel bilen, eli kalem tutan her insanın anlatabileceği şeyler aslında atmosfer kurmak üzere görünüyor. Zira tabiat içine çekiveriyor seni, bir bakmışsın aşık olmuşsun.
E artık bu coğrafyayı bir tane yandaş müteahhit ne cüretle delip deşip otel yapacak, otel dediğim de koca kasaba neredeyse, tatil köyü bile değil kasabası.
Karşıdaki bir öteki eski sünger adası Kalimnos’un üzerine titrenerek korunmasına bakın bir de bizim Bodrum’umuza reva görülene.
Ali Ağaoğlu kaç paraya satın almış benim anılarımı, hayallerimi de yarın beni çocukluğumu geçirdiğim koydan içeri sokmayacak?
Üç tane orta düzey yandaş bürokrata tahsis edilen otomobillerin parasıyla alınabilecek yangın söndürme uçakları alınmadığı için yazın olan biten faciaya bakın…
Atmosfer kurarız; yolu, denizi anlatırız problem değil, ben müellifim, diğeri muharrir, fazlaca daha uygunu yazılır da bir tek ellemesinler…
‘DÜZELEMEZ BİR NOKTADAYIZ…’
Avukatlar… Her iki romanınızda da avukat karakterler görüyoruz. beraberinde bir hukukçusunuz. Yazdıklarınızda otobiyografik özellikler ne kadar yer tutuyor?
Otobiyografik öğelerden kaçış pek mümkün değil. Bu ülkede yaşıyoruz, goren göz benim gözüm yazan el benim elim. Bilhassa de finali itibariyle otobiyografik olmadığının anlaşılacağını umduğum bir roman bu fakat yer ve meslek konusundaki sıkıntılarımı dillendirmek için de elimi korkak alıştıramadım sanırım.
Avukatlık pandalar, kelaynaklar üzere yok olmaya mahkûm bir tıp. Yarın şahane bir sistem kurulsa -kurulmaz ya, barolar birliğinin ve kent barolarının başına makamını siyasete bir sıçrama tahtası veya işlerini büyütme alanı olarak görmeyen biri gelse -gelmez ya-, şu pıtrak üzere her yerde biten liyakatsiz merdivenaltı özel hukuk fakülteleri kapansa -kapanmaz ya…-
bir daha düzelemez bir noktadayız. Zira gereksinimin fazlaca fazlası avukat var. İpin ucu kaçtı bir kez. Mesleksel saygınlık yerlerde. Avukatlar aç kalıp intihar ediyor. Gelinen bu noktada bir avukat olarak romanımda avukatlık mesleğini işlerken elbette bu yozlaşmadan, bu pespayelikten dem vurmadan edemezdim.
Bir devir edebiyatımızı sırtlayıp gdolayıyormuş avukatlar. Vüsat O Benerlerin vaktine kadar… Artık içtihat harici bir şey okumak vakit kaybı olarak görülüyor. Bunu eleştiremeyiz de zira orman kanunları geçerli. Meslek etiği yerini birbirinin elinden belge kapma mecburiyetine bırakmış durumda. Entelektüel beklentiler epeyce optimist kaçar bu vakitte. Her şey politik ve ekonomiktir. İnsanları açlıkla sınarsanız kaliteden ödün vermek zorunda kalırsınız. Meslek evvel beşerî sermayesini kaybetti. Gerisi de çorap söküğü üzere geldi aslına bakarsanız.
Geçenlerde romanda anlattığım ve yıllar evvel Metin Feyzioğlu’nun yaptığı tehdit tebligatları problemi bir daha yaşandı örneğin. Baro, üyelerini meslekten atmakla tehdit etti, aidatlarını yatırmadıkları nedeni öne sürülerek. Lakin o tehdit tebligatlarının masraflarının, eğitim ismi altında yapılan seyahatlerin parasıyla o borcun ne kadarı kapanırdı onu bilmiyoruz.
Bu da epeyce dolu olduğum bir bahis. Bu saatten daha sonra avukatlık hakkında konuşulmaz, fakat helvası yenir.
‘PARMAK SALLAMALAR… HAD BİLDİRMELER…’
Üçüncü kitabına imza atan bir müellif olarak, üslubunuzun besbelli bir biçimde kendini belirli ettiğini söyleyebiliriz. Sokaktan, hayattan beslenen bir üslup bu… Siz ne düşünüyorsunuz?
Edebiyatın epeyce nezih, pürü pak, yalnızca belli, risksiz hususları işleyen suya sabuna dokunmayan bir şey olduğu zannı nereden çıktı bilmiyorum. Politik doğruculuk çağında edebiyatın en temel kriteri olan yaratıcılığın göz arkası edildiğini düşünüyorum. Bilhassa edebiyat tenkidinin mecrasının toplumsal medyaya kayışından beri garip bir hal var. Beşerler anlamlandıramadığım bir cüretle birbirlerine “o bahiste yazılamaz”, “bu bahse nasıl girersin” üzere şeyler söyleyebilmeye başladılar. Parmak sallamalar, had bildirmeler gırla gidiyor.
Edebiyat daima insanın ortasındaki berbata, karanlığa, kaybedene hitap edegelmiştir. Ben yahut üslubum değil edebiyat tümüyle sokaktan, hayattan beslenir.
Aksi fakat şahsi gelişim kitaplarında mümkün. Cam fanuslarda, el çenede poz vererek ‘yapılan’ edebiyattan pek hazzetmiyorum sanırım.
‘OKUR OLARAK ÇIKTIĞIMIZ DÜZEYE MUHARRİR OLARAK ASLA ÇIKAMAYACAĞIZ’
Âlâ yazmak için düzgün okumanın kıymeti dillendirilir. Müzikler, şiirler, romanlardan pasajlar, Türkçe Dublajlı İtalyan Sinemaları Gibiyiz’de çok yoğun… Sizi besleyen, etkileyen sanat disiplinleri neler? Bunları edebiyatınızla nasıl yoğuruyorsunuz?
Bir okur olarak çıktığımız düzeye müellif olarak asla çıkamayacağız. Çıkmayalım da esasen. Bir gaye koymak ve sevdiğimiz metinlere en azından emsal şeyler yazmaya çalışmak bu işin bildiğim tek yolu.
Ben bu roman sürecinde epey fazla İkinci Dünya Savaşı, epeyce fazla Ege ve Bodrum tarihi okuması yaptım. Lakin şahsi zevkim bilhassa kuzeylilerin yazdığı inziva romanları olmuştur. Tahminen de bu yapılar birbirine geçti ve ortaya çıkan şeye bir noktada katkı sundu.
Dediğim üzere son romanım yayımlanalı çok uzun vakit geçti. Okuma alışkanlıkları, okunan metinler, favori muharrirler daima değişiyor, bu da metne bir noktada yansıyor diye düşünüyorum.
Beni besleyen sanat disiplinlerine gelince olağan olarak edebiyat daima en başta. Lakin onun yanında müzikten bahsetmeliyim sanırım. Yazdığım ve yaşadığım her şeyde müzik epeyce ağır bir biçimde vardır. Üç kitapta da vardı, yazmaya devam ettiğim surece de olacak.
Filmlerleyse garip bir münasebetim var. Sinemadan hiç anlamam, teknik manada en ufak bir bilgim yoktur lakin fazlaca izlerim. Bilhassa insanların burun kıvırdığı sinemaları hayli severim.
İsmini bile hatırlamadığım lakin bir vakit içinder izlediğimi hayal meyal hatırladığım sinemalar oluyor. Kitabın ismi da sanırım onlardan birinden geliyor. Hatırlayamadığım fakat tortusu, hissi kalan, tahminen de yatmadan evvel televizyonda denk gelinen dublajlı bir sinema.
‘İNSANIN KARANLIĞI EDEBİYATIN KONUSU…’
Değişen bir nesil var ve her ne kadar klasikleri okumak bir ‘moda’ olsa da bugünün değişen ve daima devinim halinde olan bir edebiyat anlayışı yeşeriyor. Dünü, okuyup bugüne yazmak nasıl bir his? Sizce, dünün edebiyatı bugünün edebiyatına nasıl biçim veriyor?
İnsanın kötücül tarafı, karanlığı, zaaflarıdır edebiyatın konusu. Bunu anlatma yolları, üslupları öteki başka olabilir lakin anlatılan insan öyküleri üç aşağı beş üst birebir olacaktır. Charles Dickens Fransız ihtilalini fon yapar, David Grosman İsrail Filistin sorununu. Lakin bir daha salgın olur, bir daha bir imkânsız aşk öyküsü vardır, bir daha arkadaşlık kelam konusudur. Cahide Birgül 90’ların infazlarından bahseder, Hemingway İspanya İç Savaşı’ndan fakat bir daha insanın ikircikliği, içsel sorguları, aile problemleri, “acaba”ları işin ortasındadır. Ben değişen pek de bir şey olmadığı kanısındayım. Yalnızca ırmak roman artık günümüzün dünyasına pek uygun olmayabilir zira hayli fazla uyaranımız var. Lakin bir yanıyla da tasvir artık bir gereklilik değil tercih. Evvelce atmosfer kurmanın birinci şartıyken artık aslına bakarsan bilinen bir şeyi “işte bak orası” diye hatırlatacak ufak bir kenar süsüne dönmüş bir mevhum.
İnsan olduğu sürece anlatılacak şeyler bir daha mevt ve aşk olacak. Bir de bu ikisine çıkan yollar. Aksi mümkün değil.
Okurlarınızı bekleyen yeni çalışmalarınız nelerdir?
İkinci kitaptan daha sonra yaptığım röportajlarda kendimi hikaye yazmaktan diğer bir şey üretirken goremiyorum demişim. Şu anda ise tam aykırısını düşünüyorum.
Romanın imkanlarını hayli sevdim, bu disiplinle devam edeceğim sanırım fakat olağan olarak her şey değişebilir.
Taslağını çattığım birkaç evrakım var. Elimden geldiğince, bu kadar orta vermeden üretmeye devam etmek istiyorum.
Bunun yanı sıra senaryo çalışmalarıyla da ağır olarak uğraşıyorum.
Yaşayıp goreceğiz, umarım uygun şeyler olur.
Okumaya devam et...