Vartan Halis Yıldırım
Prof. Şebnem Korur Fincancı’nın özgür bırakılması için hayli sayıda entelektüel bir davet metnine imza attı. Bu kampanya çerçevesinde imzacılardan olan ideoloji profesörü Étienne Balibar, Fincancı’nın derhal özgür bırakılması gerektiğini söylemiş oldu.
Balibar, Vartan Halis Yıldırım’ın “Irak’ın kuzeyinde PKK’ye yönelik yürütülen askeri operasyonlarda kimyasal silah kullanıldığı savlarının araştırılması davetinde bulunan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu Lideri Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı hala mahpusta. Savaş cürümlerinin aydınlatılmasında bir isimli tıp uzmanının ve entelektüelin rolü nedir?” sorusunu yanıtladı.
Balibar, şu sözleri kullandı:
“Öncelikle tabir etmek isterim ki Türk ordusunun Irak Kürdistanı’nda halka ve öz savunma güçlerine karşı kimyasal silah kullandığı tezlerine ait bağımsız bir soruşturma başlatılması davetinde bulunmasının akabinde 26 Ekim 2022 tarihinde polis tarafınca tutuklanan ve hakkında kovuşturma başlatılan Profesör Şebnem Korur Fincancı’nın hür bırakılmasına dayanak olmak maksadıyla bir fikir yazısı kaleme almaktan büyük onur duyuyorum. Dr. Fincancı, tanınmış bir hukuk uzmanı ve Türk Tabipler Birliği’nin lideridir. Bu tutuklama ve kovuşturma, temel demokratik anayasal unsurlara ve Türkiye tarafınca onaylanan memleketler arası mukavelelere alışılmamıştır. Dünyadaki aydınların, hukuk teorisyenlerinin, akademisyenlerin ve barış aktivistlerinin Profesör Fincancı’nın derhal hür bırakılmasını ve tüm ‘suçlarından’ aklanmasını talep etmeleri büsbütün haklıdır.
‘FİNCANCI’NIN TUTUKLANMASI, ELEŞTİREL SESLERİ SUSTURMAYA YÖNELİK BİR SİYASETİN PARÇASI’
Fincancı’nın tutuklanmasının, ülkedeki eleştirel sesleri susturmaya yönelik genel bir siyasetin modülü olduğu açıktır. Yakın geçmişte devlet yetkilileri tarafınca siyasi muhaliflere ve özgürlükçü hareketlere karşı uygulanan cinayet ve azap hadiselerini açıklığa kavuşturan en uzman, saygın ve bahadır seslerden birinin amaç alınması tesadüf değildir. Bu durum hem de büyük kıymet taşıyan birtakım genel soruları da gündeme getirmektedir.
ilk vakit içinderda, uzmanların -daha genel olarak entelektüellerin- kamusal alandaki fonksiyonu ve onlara tanınması gereken haklar problemi var. Bu, demokrasi ve onun otoriter rejimlerden başka tutulması için hayati bir sıkıntıdır. Genel olarak devletler, kendi ‘şiddet tekellerini’ kullanırken halkın bunu denetim etme imkanlarını kısıtlama eğilimindedir. Öte yandan, bu inhisarın berbata kullanılması, bilhassa de temel hakların (ifade hakkı da dahil olmak üzere) inkarı, bir devletin belli çıkarlara hizmet eden baskıcı bir düzenekler bütününe dönüşmesinin kesin bir kriteridir. Aydınlar ve uzmanlar seslerini yükselterek, cürümleri duyurarak, hukuku ve insan haklarını ihlal eden uygulamaları eleştirerek devleti zayıflatmıyor, yasal otoritesini ortadan kaldırmıyor, bilakis hayati kıymete sahip olan yurttaşlık bakılırsavini yerine getiriyorlar.
İkinci olarak, savaş hataları, insanlığa karşı cürümler, şahsi ve kolektif hakların bastırılmasına yönelik milletlerarası soruşturmaların ve daha genel olarak memleketler arası mahkemelerin meşruiyeti sorunu vardır. Bu son derece hassas bir meseledir zira siyasi egemenlik teriminin anlaşılmasına dokunmaktadır. Devletlerin yalnızca milletlerarası alanda değil, kişi haklarına dokunan birtakım iç faaliyetlerinde bile milletlerarası hukuk kurumları tarafınca denetlenebilmesi, 20. yüzyılda ‘haklara sahip olma hakkı’nın (Arendt) en büyük ilerlemelerinden biri olmuştur. şüphesiz biroldukça devletin bu kuralı uygulamadığını ve hatta prensipte reddettiğini gözlemliyoruz. Bilhassa kamuoyunun gücüyle bu kuralı kabul etmeye zorlanabilecekleri her durum, insanlığın ilerlemesi ve özgürlüğün gelişmesi için bir uğraş alanıdır.
‘BU TIP UYGULAMALARIN KINANMASINDAKİ HER MUVAFFAKİYET, BARIŞ İÇİN FAYDALIDIR’
Bu durum bilhassa üçüncü sıkıntımızı oluşturan silahlanma, savaş pratiği ve ‘kitle imha’ silahlarının kullanması kelam konusu olduğunda geçerlidir. Bu birinci iki sıkıntıdan daha da zordur zira bir siyaset aracı olarak savaşın ortadan kaldırılması ve (filozof Immanuel Kant’ın sözleriyle) ‘sürekli barış’ durumunun yaratılması büsbütün ütopik bir projeye dönüşmektedir. Vahşet ve cinayet uygulamaları, iç ve dış savaş, ‘savunma’ ve saldırganlık içinde giderek artan bir ‘karışıklık’ ile kişisel silahlardan nükleer bombaya kadar uzanan bir müddetklilik oluşturmaktadır. Lakin bu süreklilikte, memleketler arası hukukta kimyasal silah kullanmasının, azap uygulamasının, sivil nüfusun gaye alınmasının yasaklanması değerli bir fark yaratmaktadır. bir daha devletler, çok milliyetçi ideolojileri benimsediklerinde bu yasakları daha da fazla (ama yalnızca değil) görmezden gelme eğilimindedirler. Bu çeşit uygulamaların kınanmasındaki her muvaffakiyet demokrasi ve barış için faydalıdır.
Profesör Fincancı, bu demokratik uğraşların her üç cephesinde de etkin ve son derece mert bir biçimde yer almıştır. Kendisi yalnızca takdiri değil dayanağı de hak etmektedir. Özgür bırakılmasını ve kendi hükümeti tarafınca kendisine yöneltilen berbat niyetli suçlamalardan aklanmasını talep etmeliyiz.”
Okumaya devam et...
Prof. Şebnem Korur Fincancı’nın özgür bırakılması için hayli sayıda entelektüel bir davet metnine imza attı. Bu kampanya çerçevesinde imzacılardan olan ideoloji profesörü Étienne Balibar, Fincancı’nın derhal özgür bırakılması gerektiğini söylemiş oldu.
Balibar, Vartan Halis Yıldırım’ın “Irak’ın kuzeyinde PKK’ye yönelik yürütülen askeri operasyonlarda kimyasal silah kullanıldığı savlarının araştırılması davetinde bulunan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Kurulu Lideri Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı hala mahpusta. Savaş cürümlerinin aydınlatılmasında bir isimli tıp uzmanının ve entelektüelin rolü nedir?” sorusunu yanıtladı.
Balibar, şu sözleri kullandı:
“Öncelikle tabir etmek isterim ki Türk ordusunun Irak Kürdistanı’nda halka ve öz savunma güçlerine karşı kimyasal silah kullandığı tezlerine ait bağımsız bir soruşturma başlatılması davetinde bulunmasının akabinde 26 Ekim 2022 tarihinde polis tarafınca tutuklanan ve hakkında kovuşturma başlatılan Profesör Şebnem Korur Fincancı’nın hür bırakılmasına dayanak olmak maksadıyla bir fikir yazısı kaleme almaktan büyük onur duyuyorum. Dr. Fincancı, tanınmış bir hukuk uzmanı ve Türk Tabipler Birliği’nin lideridir. Bu tutuklama ve kovuşturma, temel demokratik anayasal unsurlara ve Türkiye tarafınca onaylanan memleketler arası mukavelelere alışılmamıştır. Dünyadaki aydınların, hukuk teorisyenlerinin, akademisyenlerin ve barış aktivistlerinin Profesör Fincancı’nın derhal hür bırakılmasını ve tüm ‘suçlarından’ aklanmasını talep etmeleri büsbütün haklıdır.
‘FİNCANCI’NIN TUTUKLANMASI, ELEŞTİREL SESLERİ SUSTURMAYA YÖNELİK BİR SİYASETİN PARÇASI’
Fincancı’nın tutuklanmasının, ülkedeki eleştirel sesleri susturmaya yönelik genel bir siyasetin modülü olduğu açıktır. Yakın geçmişte devlet yetkilileri tarafınca siyasi muhaliflere ve özgürlükçü hareketlere karşı uygulanan cinayet ve azap hadiselerini açıklığa kavuşturan en uzman, saygın ve bahadır seslerden birinin amaç alınması tesadüf değildir. Bu durum hem de büyük kıymet taşıyan birtakım genel soruları da gündeme getirmektedir.
ilk vakit içinderda, uzmanların -daha genel olarak entelektüellerin- kamusal alandaki fonksiyonu ve onlara tanınması gereken haklar problemi var. Bu, demokrasi ve onun otoriter rejimlerden başka tutulması için hayati bir sıkıntıdır. Genel olarak devletler, kendi ‘şiddet tekellerini’ kullanırken halkın bunu denetim etme imkanlarını kısıtlama eğilimindedir. Öte yandan, bu inhisarın berbata kullanılması, bilhassa de temel hakların (ifade hakkı da dahil olmak üzere) inkarı, bir devletin belli çıkarlara hizmet eden baskıcı bir düzenekler bütününe dönüşmesinin kesin bir kriteridir. Aydınlar ve uzmanlar seslerini yükselterek, cürümleri duyurarak, hukuku ve insan haklarını ihlal eden uygulamaları eleştirerek devleti zayıflatmıyor, yasal otoritesini ortadan kaldırmıyor, bilakis hayati kıymete sahip olan yurttaşlık bakılırsavini yerine getiriyorlar.
İkinci olarak, savaş hataları, insanlığa karşı cürümler, şahsi ve kolektif hakların bastırılmasına yönelik milletlerarası soruşturmaların ve daha genel olarak memleketler arası mahkemelerin meşruiyeti sorunu vardır. Bu son derece hassas bir meseledir zira siyasi egemenlik teriminin anlaşılmasına dokunmaktadır. Devletlerin yalnızca milletlerarası alanda değil, kişi haklarına dokunan birtakım iç faaliyetlerinde bile milletlerarası hukuk kurumları tarafınca denetlenebilmesi, 20. yüzyılda ‘haklara sahip olma hakkı’nın (Arendt) en büyük ilerlemelerinden biri olmuştur. şüphesiz biroldukça devletin bu kuralı uygulamadığını ve hatta prensipte reddettiğini gözlemliyoruz. Bilhassa kamuoyunun gücüyle bu kuralı kabul etmeye zorlanabilecekleri her durum, insanlığın ilerlemesi ve özgürlüğün gelişmesi için bir uğraş alanıdır.
‘BU TIP UYGULAMALARIN KINANMASINDAKİ HER MUVAFFAKİYET, BARIŞ İÇİN FAYDALIDIR’
Bu durum bilhassa üçüncü sıkıntımızı oluşturan silahlanma, savaş pratiği ve ‘kitle imha’ silahlarının kullanması kelam konusu olduğunda geçerlidir. Bu birinci iki sıkıntıdan daha da zordur zira bir siyaset aracı olarak savaşın ortadan kaldırılması ve (filozof Immanuel Kant’ın sözleriyle) ‘sürekli barış’ durumunun yaratılması büsbütün ütopik bir projeye dönüşmektedir. Vahşet ve cinayet uygulamaları, iç ve dış savaş, ‘savunma’ ve saldırganlık içinde giderek artan bir ‘karışıklık’ ile kişisel silahlardan nükleer bombaya kadar uzanan bir müddetklilik oluşturmaktadır. Lakin bu süreklilikte, memleketler arası hukukta kimyasal silah kullanmasının, azap uygulamasının, sivil nüfusun gaye alınmasının yasaklanması değerli bir fark yaratmaktadır. bir daha devletler, çok milliyetçi ideolojileri benimsediklerinde bu yasakları daha da fazla (ama yalnızca değil) görmezden gelme eğilimindedirler. Bu çeşit uygulamaların kınanmasındaki her muvaffakiyet demokrasi ve barış için faydalıdır.
Profesör Fincancı, bu demokratik uğraşların her üç cephesinde de etkin ve son derece mert bir biçimde yer almıştır. Kendisi yalnızca takdiri değil dayanağı de hak etmektedir. Özgür bırakılmasını ve kendi hükümeti tarafınca kendisine yöneltilen berbat niyetli suçlamalardan aklanmasını talep etmeliyiz.”
Okumaya devam et...