Emtia trafiğinin değerli kavşağı Karadeniz tıkandı

Beykozlu

New member
Evrim KÜÇÜK

Avrupa ve Asya’nın kavşağındaki emtia hareketinin ana arterlerinden biri olan Karadeniz, Ukrayna’daki çatışmalarla dünyanın odağına yerleşti. Rusya’yı milletlerarası finansal sistemden ve ekonomilerden izole etmeyi amaçlayan kapsamlı yaptırımların yürürlüğe konulması devam ederken, global emtia ticaretinin değerli bir geçiş yolu olan Karadeniz’den yapılan sevkiyatların kısmen durması hammadde meblağlarının olumsuz etkiliyor. Rusya ile Batı içinde krizin derinleşmesinin emtia meblağlarını daha da yükselteceği uyarısı yapılıyor.

Yarım düzine ülkenin kıyısı olan Karadeniz; güç, çelik ve tarım eserleri ticaretinde öbür birfazlaca ülke için hayati değere sahip. Rusya, Azerbaycan ve Kazakistan’dan gelip Karadeniz’deki terminallerden dünyaya açılan petrol eserleri gemileri hem doğuda hem batıda biroldukça ülkenin en önemli güç kaynağı. Dünyanın ekmek sepeti olarak da bilinen bölgedeki limanlarından yılda on milyonlarca ton tahıl ve bitkisel yağ tedarik ediyor.

Ukrayna’da limanlar kapandı

Lakin Ukrayna’da limanlar ve hava alanı kapandı. Araştırmacı UkrAgroConsult’a bakılırsa, Ukrayna’nın güneybatı limanları Odessa, Pivdennyi, Mykolayiv ve Chornomorsk, tahıl ihracatının neredeyse yüzde 80’ini gerçekleştiriyor. Hem Rusya tıpkı vakitte Ukrayna global hububat ve bitkisel yağ ticaret akışında önemli tartısı olan ülkeler ve sahip oldukları limanların kapanması ve gemi seferlerinin engellenmesiyle ayçiçek yağı, mısır ve buğday üzere emtia meblağlarının yakın vadede daha da yükselmesi bekleniyor. yüksek tutması bekleniyor. Bunun yanında Ukrayna, Avrupa için değerli bir çelik kaynağı iken, Rusya dev bir metal üreticisi.

Goldman: Yükseliş sürecek

Goldman Sachs, Rusya’ya yönelik yaptırımlarının kısa vadede emtia fiyatlarında süratli bir yükselişe niye olacağını belirtiyor. Goldman Sachs, Rusya’nın kıymetli üreticilerden biri olduğu petrol, gaz, alüminyum, paladyum, nikel, buğday ve mısır meblağlarında yükseliş beklediklerini vurguluyor.

RUSYA VE UKRAYNA GLOBAL HUBUBAT VE BİTKİSEL YAĞ TİCARETİNDE BÜYÜK TARTIYA SAHİP

AYÇİÇEK YAĞI TİCARETİ


Ticari kaynakların S&P Küresel Platts’a verdiği bilgiye bakılırsa, Ukrayna ve Rusya’dan yapılan ayçiçek yağı sevkiyatları, Ukrayna’daki bombalama haberlerinin akabinde durduruldu ve alıcılar siparişlerini takip etmekte zorlanıyor.

■ Ukrayna, 2020-21 periyodunda global ihracatın yüzde 46.9’unu oluşturan 5.27 milyon ton ayçiçek yağı ihraç ederken, ticaret datalarına bakılırsa Rusya’nın global ticaretteki hissesi yüzde 29.9 olarak gerçekleşti.

■ Ukrayna yağının en değerli destinasyonları Hindistan, Çin, Hollanda, İspanya ve Irak.

■ Ukrayna’dan ihraç edilen FOB Karadeniz Ayçiçeği yağının fiyatı 1 Ocak’tan bu yana yüzde 12 artışla 1.1480 dolar/tona yükseldi. Soya fasulyesi yağı yılbaşından bu yana yüzde 21 artışla 1.600 dolara yaklaşırken, ham palm yağı FOB Endonezya yüzde 13 artış kaydetti. Ayçiçek yağı, palmiye ve soya fasulyesi yağından daha sonra dünyanın en çok ticareti yapılan üçüncü bitkisel yağı.


BUĞDAY TİCARETİ

Ukrayna ve Rusya, ABD Tarım Bakanlığı’na nazaran 2021-22 pazarlama yılında global buğday ticaretinin neredeyse yüzde 25’ini gerçekleştirecek.

■ Ukrayna buğdayının en değerli pazarları Endonezya, Pakistan, Bangladeş, Mısır ve Fas olarak sayılabilir.

■ Rus buğdayının en büyük pazarları içinde ise Türkiye, Kazakistan, Mısır, Libya ve Belarus bulunuyor.

■ Ukrayna, 2021-22 (Temmuz- Haziran) pazarlama yılında şimdiye kadar buğday sevkiyatlarında yüzde 27 artış gördü ve komşu Rusya’nın ihracat vergilerini artırmasıyla ihracatı 16.1 milyon tona yükseldi. 2021-22 döneminde Ukrayna’nın buğday ihracatı 22.5 milyon ton olarak varsayım ediliyor. Dünyanın en büyük buğday ihracatçısı olan Rusya, 2021-22 (Temmuz-Haziran) 36.5 milyon ton ihracat yapmayı planlıyor.

■ Karadeniz buğday fiyatları, Rusya’nın işgalinden daha sonra 24 Şubat’ta yükselen vadeli süreçlerdeki yükselişe rağmen büyük bir oynaklık yaşadı. Ukrayna’nın buğday ihracat meblağları son haftalarda aylık yüzde 3.4 düşüşle 309 dolar/ tona geriledi. Rusya’nın buğday ihracat meblağları da aylık yüzde 5.2 düşüşle 313 dolar/tona indi. Vadeli süreçlerde ise buğday fiyatı kile başına 9 doların üzerinde süreç nazaranrek 9 yılın en yüksek düzeyine yakın hareket ediyor. Fransa, Arjantin ve Uruguay’ın kapısı çalınıyor

■ Buğday ithalatçıları öbür ülkelerin kapısını çalmaya başladı. Örneğin Mısır, bir ihalesini iptal etti ve Fransız buğdayı almak için harekete geçti. Tunus’ta Tarım Bakanlığı, mümkün bir tedarik derdine önlem olarak Uruguay, Bulgaristan ve Romanya ile görüşmeler halinde olduklarını bildirdi. Endonezya’daki un üreticileri buğday için yeni bir kaynak aramaya başladı. Fas merkezli bir değirmencilik kümesi da, Arjantin, Fransa ve Polonya’dan alım yapmayı planladığını belirtti. Nijerya da Rus buğdayının kıymetli bir müşterisi. Uzmanlara bakılırsa Karadeniz buğdayına erişim düşüncesinin derinleşmesi ve talebin öteki pazarlara yönelmesi fiyat baskılarını artıracak.

■ Rusya’nın buğday üretimi alanlarındaki askeri hareketliliği ve bundan dolayı oluşacak ihracat kısıntıları meblağların daha fazla etkilenmesine niye olacak. Bilhassa Rusya’nın ayrılıkçı bölgelere gerçek askeri harekatının yarattığı rahatsızlık ve buna bağlı olarak ekili alanların pasif kalması üretimi direkt etkileyecek.

MISIR TİCARETİ

14 Şubat prestijiyle Ukrayna 2021-22 mali yılında 17.37 milyon ton mısır ihraç etti.

■ Yılın tamamında ihracatın geçen yılın 10 milyon ton üzerine çıkarak 33 milyon ton olarak gerçekleşeceği kestirim ediliyor. Ülkenin global ihracat ortasındaki hissesinin da yüzde 16 olması bekleniyor.

■ Ukrayna’da durumun nasıl gelişeceğine dair belirsizlik devam ederken, ülkeden yapılan ihracatın mümkün rastgele bir biçimde kısıtlanması mısır alıcılarını ABD’ye yönlendirebilir. Çin ve AB, Ukrayna mısırının önde gelen müşterisi.

■ Global borsalarda mısır vadeli meblağları işgal daha sonrasında, sekiz ayın doruğu 7.75 dolar/kile düzeyine kadar çıktı. Ukrayna çıkışlı mısır FOB Karadeniz de ocak başına bakılırsa yaklaşık yüzde 6 artışla 289 dolar/tonu gördü.

Ukrayna, demir çelik devlerine konut sahipliği yapıyor

Ukrayna’nın çeliği, Avrupa’nın ithalatının yaklaşık 10’da birini oluşturuyor, bu niçinle fabrikalarda yahut sevkiyatlarda rastgele bir aksama, kıtanın aslına bakarsan gergin olan pazarını sıkılaştıracak ve geçen yıl rekor düzeye ulaşan meblağların yüksek kalmasına niye olacak.

● Ukrayna’daki değerli üreticiler içinde, Dinyeper Irmağı kıyısındaki alanlar ve Maripol’daki iki büyük fabrika da dahil olmak üzere, ülkenin doğudaki endüstriyel merkezinde tesisleri bulunan Metinvest yer alıyor.

● Avrupalı metal devi ArcelorMittal, Ukrayna’nın en büyük üretim tesislerine sahip.

● Ferrexpo, çelik üretiminde kullanılan yüksek kaliteli bir eser olan demir cevheri pelet üretiminde dünyanın üçüncü büyüğü ve geçtiğimiz hafta Avrupa’daki müşterileri için zorlayan sebep ilan etti.

● Boru üreticisi Interpipe’ın da ülkenin doğusunda bir fabrikası var.

● United Co. Rusal International, ülkenin güney kıyısındaki Mykolayiv’de bir alümina tesisi işletiyor. Tesis 1.7 milyon ton kapasiteye sahip.

Okumaya devam et...
 
Üst