Emtia rallisinin çapı genişliyor

Beykozlu

New member
Evrim KÜÇÜK

ABD’nin Avrupalı müttefikleriyle Rusya’dan petrol ithalatını durmayı görüştüklerine dair söylemi ile güç fiyatları yeni haftaya sert bir yükselişle başlarken, Rusya’da üretilen öteki emtialara da ambargo geleceği korkusu hammadde piyasasındaki rallinin çapını genişletiyor. Hammadde fiyatları geçtiğimiz hafta, 1974’teki petrol krizinden bu yana en büyük haftalık yükselişini gösterdi. Endüstriyel metallerden tahıllara ve kömüre kadar tüm varlıkların fiyatı rekor düzeye çıktı. Tüccarlar, bankalar ve armatörlerin ödemeleri garanti altına almanın zorluğu niçiniyle Rusya ile iş yapmaktan giderek uzaklaşması niçiniyle fiyatların üst istikametli hareketini sürdüreceği varsayımları yapılıyor. Global emtia fiyatlarını izleyen S&P GSCI endeksi mart ayının birinci haftasında yüzde 20 yükseldi. Londra Metal Borsası (LME) Endeksi tıpkı devir ortasında yüzde 10 yükseldi. Petrol meblağlarının alıp başını gitmesi, üretiminde ağır güç gereken metal piyasalarını alabora etti. Üretimde düşüş beklentisi, Karadeniz kaynaklı sevkiyatların durma noktasına gelmesi ve panik alımlar da eklenince stokları tabana vurdu, depolar boşaldı.

BAKIRDA PANİK MODU FİYATI REKORA ÇIKARDI

Tedarik zincirinin daha fazla bozulması endişesiyle biroldukca ülke stok oluşturmaya çalışırken, bakır fiyatı tüm vakit içinderın en yüksek düzeyine ulaştı. Tedarik endişeleri; işgalin global büyüme üstündeki uzun vadeli tesiri, gelişmiş ülkelerde artan faiz oranları ve Çin’de yavaşlayan iktisada ait tasaları gölgede bıraktı. Mayıs vadeli bakır, New York’ta pound başına 5 dolar yani 11 bin doların üzerine çıktı. Kırmızı metalin fiyatı 1 ayda yüzde 10’dan fazla yükseldi. LME’ye kayıtlı depolardaki bakır stokları 69.825 ton ile 2005’ten bu yana en düşük düzeyde. T-Commodity danışmanlarından Gianclaudio Torlizzi, “Piyasa arz açısından panik modunda” dedi ve Ukrayna’da çatışmalar sürerken meblağların yükselmeye devam edeceğini ekledi. Rusya, dünya bakırının yaklaşık yüzde 3,5’ini ürettiğinden değerli bir bakır oyuncusu değil. bir daha de savaş arz kaygısı yaratıyor. Öte yandan en büyük üreticilerden Şili de üretimin aylık bazda yavaşlaması telaşların üzerine akaryakıt döktü. ING analisti Wenyu Yao, güç fiyatlarının tavan yapmasının, Avrupa’daki üretim riskini artırmasının ralli için katalizör olduğunu söylüyor.

ALÜMİNYUMUN TONU 4.000 DOLARA GİDİYOR

Alüminyum vadeli süreçleri, Rus arzındaki kesintilerin aslına bakarsan düşük olan stoklara eklenmesiyle 3.800 doların üzerine tırmanarak rekor kırdı. Dünyanın en büyük üç konteyner sınırı, İsviçre merkezli MSC, Danimarka’dan Maersk ve Fransa’dan CMA CGM, Ukrayna’yı işgal etmesinin akabinde Rusya’ya ve Rusya’dan kargo gönderilerini askıya aldı. Hareketler, Singapur merkezli Ocean Network Express ve Almanya’dan Hapag Lloyd tarafınca alınan misal kararları takip ediyor. Rusya’nın alüminyum üretimi, dünya arzının yüzde 6’sını karşılıyor ve doğal gaz, Avrupa’daki güce aç alüminyum izabe tesisleri için elektrik üretiminde ağır bir biçimde kullanılıyor. Alüminyum meblağları, LME depo stoklarının 809.750 ton olduğunu gösteren en son bilgilere rağmen talep artışının tesiriyle yükselişini sürdürüyor.

ÇİNKODA GÖRÜLMEMİŞ RALLİ

Çinko meblağları 2007’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı. Çeliği kaplamak ve korumak için kullanılan çinko meblağları LME’de bir hafta ortasında yüzde 14 yükselerek 4.250 doları test etti. Çinko stokları Temmuz 2020’den bu yana en düşük düzeyde. İşlemciler, Rusya’nın metal ihracatına yönelik riskin ötesinde, artan güç fiyatlarının Avrupa’daki çinko tesisleri üstündeki olumsuz etkisinin bölgede akut arz kısıntısına sebep olacağını söylüyor. CRU Group’ta temel metal araştırma lideri Eoin Dinsmore, “Çinkoda düşük arz fiyatlanıyor ve piyasalar üretim kahrının yol açabileceği meselelere daha yeni uyanıyor” diyor. Yükselen güç maliyetleri, izabe tesislerinin kapanmasına yönelik tehditleri artırdıkça çinko yükseliyor.

3 GÜNDE %240 YÜKSELDİ

Nikel piyasasında şok fiyat 100 bin doları geçti



Nikelin fiyatı Doğu Avrupa’daki tansiyonun soğuma belirtisi göstermemesi ve Rusya’ya karşı artan yaptırımların tedarikte aksama kaygılarını körüklemesi niçiniyle tarihinde birinci sefer 100.000 dolar/ ton düzeyini geçerek 3 günde 3 katından fazla arttı. Londra Metal Borsası’nda (LME) üç ay vadeli nikel dün seans başında 101.365 dolar/tona çıktı. Nikel haftaya 30 bin dolar civarından başlamıştı. Fiyatlar dün öğlenden daha sonra 80 bin ton düzeyine geriledi. Fakat fiyatlar bir yıl öncesine nazaran %240 üstte. Son 1 yıllık artış ise yüzde 400. Sert fiyat artışının kısa dürümlü müşterilerin süreçlerden çıkmasıyla yaşandığı belirtiliyor. Rusya’dan gelen arz kesintileri telaşları üzerine fiyatlardaki büyük hareketlilik niçiniyle biroldukca yatırımcı durum kapatmak zorunda kaldı. Rusya değerli bir nikel tedarikçisi ve arz tehdidi, global stokların esasen düşük olduğu ve daha da düştüğü bir vakitte ortaya çıkıyor. LME bilgilerine nazaran, borsada serbestçe kullanılabilen nikel stokları 36 bin ton ile taban yapmış durumda. Analistler Rusya’ya karşı yaptırımların süratle uygulamaya sokulması, Moskova’yı global ticaretten uzaklaştırma eforlarının ve Rus petrol ithalatını yasaklama teşebbüslerinin tasaları artırdığını belirtti. Öte yandan lojistik kesintiler de emtia piyasalarını altüst etti.


Petrol ‘daha da yükselecek’ uyarısı

İşgalin yol açabileceği global ekonomik şok telaşlarıyla petrol ve doğal gaz meblağları rekor düzeylere yakın hareket ediyor. Rusya petrolünün ithaline yasak tehdidiyle Brent petrolün varili bu hafta 139 dolara, ABD tipi ham petrol 130 dolara kadar yükseldi. Fiyatlar daha sonrasında 130 doların altına çekilmekle birlikte rekora yakın. Milletlerarası Güç Ajansı’nın (UEA) dünyada petrol arzında değerli bir açık olduğunu belirterek fiyatların daha da yükselebileceği ikazında bulundu.

Avrupa’da gaz meblağları fırladı

Bu ortada Avrupa’da gösterge doğalgaz vadelileri meblağları Rusya tarafınca gelen tehdidin tesiriyle yüzde 30 artış kaydetti. Hafta başında ABD’nin Rusya’ya yönelik petrol ambargosu planlarıyla rekor düzeylere yükselen doğalgaz vadelileri, bu sefer Rusya’dan gelen Kuzey Akım 1’deki akışı kesme tehdidi ile yükseldi. Avrupa’da gösterge olarak kabul edilen Hollanda TTF 1 ay vadeli doğalgaz meblağları yüzde 30’a varan yükselişle megavat/saat başına 270 euroya tırmandı.

Kömür 1 ayda %77 1 yılda %377 yükseldi

Newcastle kömür vadeli süreçleri, Ukrayna’daki ihtilafın ortasında ton başına 430 dolar ile yeni bir rekor düzeye ulaştı. Avrupa limanlarına erişimin kısıtlanması üzere Rusya’ya yönelik son yaptırımlar, Asya ve Avrupa’daki kamu hizmetlerinin Avustralya üzere alternatif tedarikçiler bulma telaşını tetikledi. Savaş, global bir güç krizi yarattı ve kesintilerden daha sonra aslına bakarsanız sıkıntı dengelenen piyasada kömür arzına ait telaşları artırdı. Kontrat,son 1 ayda yüzde 77, 2022’nin başından bu yana yüzde 100’den çok arttı. 1 yıllık yükseliş ise yüzde 377 civarında.

RUSYA’NIN İZOLE EDİLMESİ TAHIL PİYASASINI ALABORA ETTİ

Buğday fiyatı 1 ayda %60’tan fazla yükseldi



Rusya ve Ukrayna’nın üretimdeki yükü niçiniyle buğday emtia piyasalarında önü kesilemeyen yükseliş yaşayan eserlerden biri oldu. Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının buğday ticaretini durma noktasına getirmesiyle buğday meblağları Chicago Ticaret Borsasında geçen hafta yüzde 40,6 artmasının akabinde bu hafta da artış sürüyor. Fiyatlar dün kile başına 13 dolara dayandı. Paris’te öğütülen buğday, ton başına 400 Euro’ya (438 dolar) ulaştı. CBOT’da 14 yılın en yüksek düzeyinde hareket eden buğday fiyatları yükselişin aslına bakarsanız yüksek seyreden global besin fiyatlarını daha da olumsuz etkilemesi öngörülüyor. Fiyatlarda son 1 ay ortasındaki artış yüzde 60’ı geçti. Rusya global pazara yılda 44 milyon ton buğday tedarik ederken Ukrayna da dünya genelinde 17 milyon ton ile buğday tedarikinde 5. sırada yer alıyor. Arzın azalmasının yanında güç maliyetlerinin artması da buğday fiyatlarını yükseltiyor. Dünyanın en büyük ziraî eser işleyici şirketlerinden olan Archer Daniels Midland ve tarım eserleri ticareti şirketi Bunge üzere şirketlerin bölgedeki faaliyetlerine orta verdiğine dair haberler de buğdaya dair tasaların daha fazla derinleşmesine niye oldu.

Mısırda tepe var, şeker petrolden dayanak alıyor

Tarım emtialarında buğdaydan daha sonra bilhassa mısırda görülen fiyat hareketleri dikkati çekiyor. Mısır’ın fiyatı bu hafta Chicago Ticaret Borsasında 7.82 dolarla Eylül 2012’den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Mısır meblağları aylık bazda yüzde 23 yükselmiş durumda.

Soya fasulyesinde aylık yüzde 8 artışla 17 doların üzerine çıkıldı. New York Ticaret Borsasında süreç nazarann şekerde de son 1 ayda yüzde 7 artış görüldü. Şeker 20 dolar/pound düzeyine akın. Petrol meblağlarının yüksek seyretmesi, şeker fiyatlarını olumlu etkiliyor. Şeker kamışı, etanol üretimi içim kullanılan hammaddelerden biri Petrol fiyatlarındaki değişim, üreticilerin şeker yahut etanol üretimini tercih etmesine niye oluyor. Global olarak konteyner talebinin yüksek olması niçiniyle, yüklemelerde gecikme yaşanıyor. Bu da arz tasalarını artırıyor.

Okumaya devam et...
 
Üst