Diş çürüğü özellikle katlı maddelerinin çoğalmasından ve şeker gibi tatlı gıda maddelerinin kullanımın yaygınlaşmasından dolayı insanları rahatsız eden en önemli sorunlardandır. Diş Çürümesi Neden Olur? Diş Çürümesine Neden Olan Faktörler Nelerdir? Diş çürüğü, kişinin doğuştan sahip olduğu genetik özelliklerinden ve beslenme alışkanlığı gibi sonradan kazandığı çevresel faktörlerden etkilenir. Diş çürüğü, oral kavite içerisindeki bir dizi olayla birlikte dişin kimyasal yapısının geri dönüşümü olmayan bir değişiklik sonucu ortaya çıkacak olan diş hasarı ve kaybı olarak tanımlanmaktadır. Bir enfeksiyon hastalığı olarak da nitelenebilen diş çürüğü, flora, beslenme alışkanlıkları, ağız hijyeni, tükürük yapısı gibi çevresel ve genetik faktörlerce belirlendiği bildirilmektedir. Günümüze kadar yapılan çalışmalarda genetik özelliklerin diş çürüğü oluşumunu %40-60 oranında etkilediği bildirilmiştir.
Diş Çürüğü Neden Olur?
Diş çürüğüne etki eden faktörler Genetik Faktörler ve Çevresel Faktörler olarak ikiye ayrılmaktadır.
Diş Çürüğüne Neden Olan Çevresel Faktörler Nelerdir?
Birey de var olan hastalıklar, beslenme alışkanlıkları, fiziksel etmenler, bazı ilaç kullanımları, zararlı madde kullanımı, yaş gibi etmeler çevresel faktörleri oluşturmaktadır.
1. Hastalıklar, ilaç kullanımı ve sigara tüketiminin Diş Çürüğüne Etkisi
Diabetes Mellitus, Sjögren Sendromu gibi bazı hastalıklar diş çürüğü
oluşumu ve diş kaybına neden olmaktadır. Ayrıca antihistaminikler ve
antidepresanlar gibi uzun süreli ilaç kullanımı tükürük akışkanlığını azaltarak diş
çürümesinde sebep olduğu bildirilmiştir. Sigara kullanımı hem diş minesinin zarara
uğramasına hem de bazı sigara türevlerinin içerdiği şeker diş çürümesine neden
olmaktadır.
2. Beslenme Alışkanlıklarının Diş Çürüğüne Etkisi
Bireyin günlük aldığı karbonhidrat miktarı diş çürüğü olası oluşumunu etkilediği bildirilmiştir. Yapılan çalışmalarda beslenme alışkanlıklarının ve kimyasal olarak belirlenmiş tat duyarlılığının önemi vurgulanmıştır (Wendell ve ark 2010). Etkileyen etmenlerden bir diğeri ise mineral eksikliğidir. Diş minesinin ana maddesi olan hidroksilapatit mineralinin besinlerle parçalanması sonucu diş çürüğü oluşmaktadır.
3. Diş Çürüğüne Neden Olan Fiziksel Etmenler
Diş macunlarındaki florür diş sağlında önemli bir kimyasal maddedir. Diş
fırçalama kadar florür de sağlık açısından önemlidir. Diş minesi üzerindeki mineral
kaybı ve diş çürüğü florür ile tedavi edildiği bildirilmiştir.
4. Yaş Faktörü
Günümüze kadar yapılan çalışmalarda çoğu çocuklar olmak üzere bireylerin %90’ında diş çürüğü olduğu bildirilmektedir.
Diş Çürüğüne Neden Olan Genetik Faktörler Nelerdir?
Diş çürüklerinin oluşumunda genetik özelliklerin etkin olduğu bilinmektedir.
Çürük oluşumuna yatkınlık oluşturan alellerin tayin edilmesi ve bu alellere sahip
kişilerde, çürüğe etki eden çevresel faktörlerin sınırlandırılması önem arz etmektedir. Ayrıca tat algılamada etkisi olan genlerin besin tercihine de etki gösterdiği ve bu genlerin tek nükleotit polimorfizmlerine sahip olan kişilerde diş çürüğü sayısında artış olduğu bildirilmiştir. Genetik yapının anatomik yapıyı etkilediğini, anne babadan gelen bilgilerde, bireyde dar çene ve iri diş genleri ile diş dizilimindeki bozukluklara neden olan genlerinde diş çürüklerine sebep olduğu belirtilmiştir. Bugüne kadar yapılmış ‘diş çürüğü ve genetik’ çalışmalarında Tuftelin (TUF1) geninin T allelinin ve Ameloblastin (AMELX) geninin C allelinin diş çürüğüne neden olduğu bildirilmektedir. Bağışıklık sistemi sorunlarıyla diş çürük oluşumları arasında bir korelasyon olduğunu belirtilmiştir. İnsan lökosit antijenlerinin (HLA) geni çürük oluşumu olan ve olmayan bireylerde karşılaştırılmış ve HLA-DR4 aleli ile anlamlı ilişki bulunmuştur. Aynı ilişki HLA-DR1,2,3 alleleri ile bulunmamıştır.Tükürük bileşenleri ile çürük korelasyonu çalışmalarında görevi oral bölgenin bakterilerden temizlenmesi olan MUC7 proteinini kodlayan MUC7 geni incelenmiş ve bir ilişki bulunamamıştır. Suzuki ve arkadaşları (1988) yapmış oldukları çalışmada MHC (Major Histocompatibilty Complex) haplotinin çürük ile ilişkili olabileceğini ileri sürmüşlerdir. Bazı soylarda çürük gelişimi gözlwndiği, bazı soylarda ise direç geliştiğini bildirmişlerdir. Bu veriler ışığında çürüğe dirençli soyların H-2 olduğunu ifade etmişlerdir. Bir çok enfeksiyon hastalığını kontrol ettiği gibi MHC’nın diş çürüğünü kontrol ettiğini rapor etmişlerdir.
Diş Çürüğü Neden Olur?
Diş çürüğüne etki eden faktörler Genetik Faktörler ve Çevresel Faktörler olarak ikiye ayrılmaktadır.
Diş Çürüğüne Neden Olan Çevresel Faktörler Nelerdir?
Birey de var olan hastalıklar, beslenme alışkanlıkları, fiziksel etmenler, bazı ilaç kullanımları, zararlı madde kullanımı, yaş gibi etmeler çevresel faktörleri oluşturmaktadır.
1. Hastalıklar, ilaç kullanımı ve sigara tüketiminin Diş Çürüğüne Etkisi
Diabetes Mellitus, Sjögren Sendromu gibi bazı hastalıklar diş çürüğü
oluşumu ve diş kaybına neden olmaktadır. Ayrıca antihistaminikler ve
antidepresanlar gibi uzun süreli ilaç kullanımı tükürük akışkanlığını azaltarak diş
çürümesinde sebep olduğu bildirilmiştir. Sigara kullanımı hem diş minesinin zarara
uğramasına hem de bazı sigara türevlerinin içerdiği şeker diş çürümesine neden
olmaktadır.
2. Beslenme Alışkanlıklarının Diş Çürüğüne Etkisi
Bireyin günlük aldığı karbonhidrat miktarı diş çürüğü olası oluşumunu etkilediği bildirilmiştir. Yapılan çalışmalarda beslenme alışkanlıklarının ve kimyasal olarak belirlenmiş tat duyarlılığının önemi vurgulanmıştır (Wendell ve ark 2010). Etkileyen etmenlerden bir diğeri ise mineral eksikliğidir. Diş minesinin ana maddesi olan hidroksilapatit mineralinin besinlerle parçalanması sonucu diş çürüğü oluşmaktadır.
3. Diş Çürüğüne Neden Olan Fiziksel Etmenler
Diş macunlarındaki florür diş sağlında önemli bir kimyasal maddedir. Diş
fırçalama kadar florür de sağlık açısından önemlidir. Diş minesi üzerindeki mineral
kaybı ve diş çürüğü florür ile tedavi edildiği bildirilmiştir.
4. Yaş Faktörü
Günümüze kadar yapılan çalışmalarda çoğu çocuklar olmak üzere bireylerin %90’ında diş çürüğü olduğu bildirilmektedir.
Diş Çürüğüne Neden Olan Genetik Faktörler Nelerdir?
Diş çürüklerinin oluşumunda genetik özelliklerin etkin olduğu bilinmektedir.
Çürük oluşumuna yatkınlık oluşturan alellerin tayin edilmesi ve bu alellere sahip
kişilerde, çürüğe etki eden çevresel faktörlerin sınırlandırılması önem arz etmektedir. Ayrıca tat algılamada etkisi olan genlerin besin tercihine de etki gösterdiği ve bu genlerin tek nükleotit polimorfizmlerine sahip olan kişilerde diş çürüğü sayısında artış olduğu bildirilmiştir. Genetik yapının anatomik yapıyı etkilediğini, anne babadan gelen bilgilerde, bireyde dar çene ve iri diş genleri ile diş dizilimindeki bozukluklara neden olan genlerinde diş çürüklerine sebep olduğu belirtilmiştir. Bugüne kadar yapılmış ‘diş çürüğü ve genetik’ çalışmalarında Tuftelin (TUF1) geninin T allelinin ve Ameloblastin (AMELX) geninin C allelinin diş çürüğüne neden olduğu bildirilmektedir. Bağışıklık sistemi sorunlarıyla diş çürük oluşumları arasında bir korelasyon olduğunu belirtilmiştir. İnsan lökosit antijenlerinin (HLA) geni çürük oluşumu olan ve olmayan bireylerde karşılaştırılmış ve HLA-DR4 aleli ile anlamlı ilişki bulunmuştur. Aynı ilişki HLA-DR1,2,3 alleleri ile bulunmamıştır.Tükürük bileşenleri ile çürük korelasyonu çalışmalarında görevi oral bölgenin bakterilerden temizlenmesi olan MUC7 proteinini kodlayan MUC7 geni incelenmiş ve bir ilişki bulunamamıştır. Suzuki ve arkadaşları (1988) yapmış oldukları çalışmada MHC (Major Histocompatibilty Complex) haplotinin çürük ile ilişkili olabileceğini ileri sürmüşlerdir. Bazı soylarda çürük gelişimi gözlwndiği, bazı soylarda ise direç geliştiğini bildirmişlerdir. Bu veriler ışığında çürüğe dirençli soyların H-2 olduğunu ifade etmişlerdir. Bir çok enfeksiyon hastalığını kontrol ettiği gibi MHC’nın diş çürüğünü kontrol ettiğini rapor etmişlerdir.