Çip krizi yeni boyut kazandı!

Beykozlu

New member
COVID-19 salgınının akabinde Rusya-Ukrayna savaşının niye olduğu global tedarik zincirindeki bozulmaya, son olarak, yarı iletken çip üretiminde değerli yeri olan neon gazı ve paladyum üzere unsurların üretiminde yaşanan kasvet eklendi.

Dünya genelinde COVID-19 salgınının tesirlerinin azalmasıyla rahat bir nefes alan global ticaret, Rusya-Ukrayna savaşıyla bir daha kaygıların odağına yerleşti.

Rusya ve Ukrayna içindeki savaş, iki ülkenin biroldukça ham unsurda değerli üretici olması sebebiyle global tedarik zincirini tehdit etmeye başladı. Savaş, buğdaydan doğal gaza biroldukça ham hususun fiyatında dalgalanmaya yol açarken, ikame edilmesi daha sıkıntı olan neon gazı ve paladyum üzere eserlerde tedarik ezası yaşanabileceği tasası arttı.

Neon gazının yaklaşık yüzde 90’ı Ukrayna’da üretiliyor, paladyumun da yüzde 40’a yakın bir kısmı Rusya’da bulunuyor.

Rusya-Ukrayna savaşıyla bu unsurların ticareti sekteye uğrarken, kelam konusu durumun global ekonomiyi olumsuz etkilemesinden telaş ediliyor.

Neon gazında yeni tedarikçi kolay görünmüyor

Çelik üretiminin yan eseri olarak elde edilen neon gazının, küçük ölçülerde elde edilebilmesi niçiniyle yalnızca birtakım eski ve büyük demir çelik fabrikalarında üretimi sağlanabiliyor.

Ukrayna’nın neon gazı arzı devam eden savaşla birlikte problemli bir periyoda girerken, dünya genelinde Rusya’ya uygulanan yaptırımların paladyumda arz açığına sebep olma ihtimali de bulunuyor.

Her iki husus; endüstriyel üretimin kıymetli noktalarında devreye giriyor. En değerli kullanım alanı ise yarı iletken çiplerin üretimi olarak dikkati çekiyor.

Neon gazı, çip üretimindeki silikon katman üzerine yansıtılan lazer ışıklarını beslemekte kullanılırken, paladyum, çip üretiminin son evrelerinde devreye giriyor.

Analistler, Ukrayna’da neon gazı üreten birtakım büyük şirketlerin savaş niçiniyle üretimi durdurmak zorunda kaldığını belirterek, bir daha üretimin başlangıç tarihinin ise bilinmediğini tabir etti.

Artan fiyatların global ekonomiyi olumsuz etkilemesi ve enflasyon baskısını artırmasının yanı sıra bu ham hususların ikamesinin zorluğuna da dikkati çeken analistler, yeni tedarikçilerin ortaya çıkabilmesi için gereğince vakit olmadığını kaydetti.

Savaşın uzaması halinde sorunlar artabilir

Analistler, değişen teknolojiyle birlikte üretilen eserlerde yarı iletken çiplerin ağır biçimde kullanıldığını belirterek, yarı iletken çiplerin tedarik arzındaki aksamaların cep telefonlarından kameralara, elektrikli otomobillerden beyaz eşyaya kadar biroldukça eserin imalatını olumsuz etkileyebileceğini vurguladı.

COVID-19 salgınında tedarik zincirinde yaşanan kırılmalar daha sonrası üreticilerin stoklama anlayışında kıymetli değişiklikler meydana geldiğini tabir eden analistler, neon gazı ve paladyum stoklarının şimdilik kâfi seviyede olduğunu fakat savaşın 6 aydan fazla uzaması halinde tedarik zincirinde değerli kırılmalar yaşanabileceğini kaydetti.

Tedarik zincirindeki kırılmaların domino tesiri biçiminde üretim sistemlerindeki biroldukça faktörü arka arda etkilediğini belirten analistler, bu durumun halihazırda dünya genelinde yüksek seyreden enflasyonu daha da besleyebileceğini söylemiş oldu.

Analistler, gitgide yaygınlaşan kullanım alanıyla neon gazının meblağlarında oynaklığın artabileceğini, paladyumda ise Rusya’ya uygulanan yaptırımlar daha sonrası değerli bir yükseliş kaydedildiğini bildirdi.

Bu ortada, 2022’ye 1.820 dolar düzeyinde başlayan paladyumun ons fiyatı, Rusya-Ukrayna savaşıyla birlikte 3 bin dolara kadar çıkmasının akabinde 2 bin 500 dolar düzeylerinde dengelendi.

Okumaya devam et...
 
Üst