20 müelliften ‘Ucube’ bahisli 20 hikaye: Öteki olmak bir tweet kadar uzağımızda

Leila

Global Mod
Global Mod
Osman Palabıyık

2008 yılından beri hazırladıkları kültür sanat içerik ve seçkileriyle okuyucuların odak noktalarından olan Kayıp Rıhtım grubu, fantazi, bilim kurgu, kaygı, distopya, tuhaf kurgu ve polisiye çeşitlerinde yazılmış “ucube” bahisli 20 hikayeyi ‘Tüm Panayırların Heyulası: ı: Kayıp Rıhtım Hikaye Antolojisi’nde bir ortaya getirdi. Özel olarak bu kitap için kaleme alınmış hikayelerde ucube, birtakım kimi bir yer kimi bazı bir durum olarak kendini gösteriyor.



İthaki Yayınları tarafınca yayımlanan ‘Tüm Panayırların Heyulası’nı kitabı hazırlayanlardan Onur Selamet ile konuştuk…

Kayıp Rıhtım fazlaca üretken bir mecra, bunu bir de kitapla taçlandırdınız. ‘Tüm Panayırların Heyulası’nın hazırlık sürecinden bahseder misiniz biraz?

Kayıp Rıhtım, 2008 yılından beri kültür ve sanat dünyasında isminden kelam ettiren bir oluşum oldu. Haziran 2009’dan itibaren ise Kayıp Rıhtım Aylık Hikaye Seçkisi çatısı altında her ay dijital ortamda hikaye seçkileri hazırlıyor. Bugüne dek 150’den çok tema, 3 binden çok hikaye yayınladık. Seçki yapmak yıllar içerisinde bizim için eğlenceli bir rutine dönüştü. bir daha de matbu bir çalışmaya kendimizi hazır hissetmemiz vakit aldı.

Daha evvel bir hayli yayınevinden seçkilerimizin kitaplaştırılması tarafında teklifler gelmişti. Fakat bizim gönlümüzdeki kitap fikri oburdu. Tamamı bu eser için hazırlanmış hikayelerle, temayı her tarafıyla ve layıkıyla ele alacak bir çalışma ortaya koymak istiyorduk. Bunu yaparken spekülatif kurgunun sonlarını genişletecek metinleri bir ortaya getirmekte kararlıydık. Bir yandan da daha evvel tıpkı sayfalarda pek sık görülmemiş muharrirleri buluşturmayı tasarlıyorduk. Vakti ve motivasyonu bulunca, konsepti belirleyerek aklımızdaki yazarlarla görüşmeye başladık. daha sonrası tabiatıyla geldi.

Edebiyatımızda antolojiler ve çeşitli kolektif çalışmalar biraz ikinci plana atılıyor, bu hazırlık sürecinde sizi düşündürdü mü?

Tüm Panayırların Heyulası: Kayıp Rıhtım Hikaye Antolojisi, Kolektif , 288 syf., İthaki Yayınları, 2022

‘Tüm Panayırların Heyulası’, bilimkurgu, fantazi, endişe, tuhaf kurgu ve polisiye üzere sıklıkla alt kültür olarak kabul edilen çeşitlerde yazılmış hikayeleri içeriyor. ötürüsıyla bu projeye başlarken kitabın muhtemel pozisyonuna hiç baş yormadık. Spekülatif kurgu -son senelerda yaptığı büyük atılıma rağmen- hâlâ gözden ırak sayılabilecek bir vaha. Biz bağışıklığımızı esasen göz arkası edilmiş bir kulvarda senelerca üreterek kazandığımız için bütün ihtimallere hazırlıklıydık.

‘ÖTEKİ OLMAK BİR TWEET KADAR UZAĞIMIZDA’

“Ucube” bahisli 20 hikaye bir ortada kitapta. Temayı neye bakılırsa belirlediniz?


Hem çağımızla tıpkı vakitte geçmişle bağ kurabilecek bir tema arayışındaydık. İnsanların her gün ısrarla ötekileştirildiği, yalnızlığa itildiği, dışlandığı şu günlerde ucube olmak nefes almak kadar kolay. Üstelik yalnızca şahıslar değil, yerler ve vaktin ruhu da bu ucubeleştirme siyasetlerinden hisselerini alıyor. Öteki olmak bir tweet kadar uzağımızda. Gözlerimizin önünde bir davet vardı ve başkasının sesine kulak vermek için edebiyatın kuvvetli bir araç olabileceğini düşündük.

Bir yandan da mitolojiden, destanlardan, masallardan beslenen bir kanalın tema için tesirli bir dayanak noktası olabileceği görüşündeydik. Medusa’dan, Tepegöz’den, Keloğlan’ın cücelerinden yollar açabilir; Öteki’nin sırtını devasa bir kültür tarihine dayandırabilirdik.

“Ucube” birinci vakit içinderda hafızalarda negatif yansıyan bir söz, kitapta yer alan hikayelerle okuyucuların öteki olarak karşılanan bu kelimeyi benimseyeceğini düşünüyor musunuz?

Bence ‘Tüm Panayırların Heyulası’nın en yeterli yaptığı şeylerden birisi, ucubeyi bütün hudutlarıyla ele almayı denemesi. Çabucak her insanın bir gün “öteki”ye dönüşebileceği, eşiklerin süratle aşılabileceği bir dünyanın ortasındayız. Antoloji herkesin paylaşabileceği bir tedirginlik hissinden besleniyor. Bu da okurun empati kurmasını bir çok kolaylaştırıyor.

Antoloji hazırlamak genelde yorucu bir müddetçtir. Bir de ortada tek bir tema var ise. Bu açıdan baktığımızda kitapta yer alan isimler nasıl bir ortaya geldi?

Hâlihazırda spekülatif kurgu yazan ya da bir gün bu cinslere bulaşsa hayli başarılı olabileceğini hissettiğimiz, çalışmalarını severek okuduğumuz isimlerle buluştuk. Onlara nasıl bir kitap hazırlamak istediğimizi deklare ettik. Temayı ele alırken her türlü soyutlamaya hazır olduğumuzu söylemiş olduk. Antolojiyi bir yapboz üzere ele aldık. Her müellif bir boşluğu doldurdu. Tablo tamamlandığında ortaya renkli ve yepyeni bir bütün çıktı.

Kitap için birinci Google Drive evrakını açtığımız andan, antolojinin baskıya gittiği güne dek yaklaşık iki yıl geçmiş. Projenin bu kadar geniş vakte yayılmasının sebeplerinden birisi de müelliflere tanıdığımız özgürlükle ilgiliydi.

Ucube bununla birlikte işlemesi sıkıntı bir kavram. Üretim sürecinde, sizlerin, muharrirlerin yaşadıkları zorluklar oldu mu?

Yazarlarımıza sağladığımız bakış açısı esnekliğinin bize verimli bir geri dönüşü oldu. Vakti, yeri ya da olağanın kendisini ucubeleştirmek üzere seçenekler de masada bulununca temanın kısıtlamaları sadece yaratıcılığı tetikleyecek seviyede kaldı.

Kayıp Rıhtım üretken olduğu kadar okuyucular tarafınca da sevilen bir mecra, antolojinin kitapçılarda yerini almasıyla birlikte nasıl yorumlar aldınız?

Yorumlar çift taraflıydı. Kitabı epeyce sevdiğini, yeni yazarlarla tanıştığı için heyecanlandığını aktaranlar da oldu; hikayelerde aradığını bulamadığını söyleyenler de. Beni en epey sevindiren geri dönüş ise “bazı hikayelere bayılan, kimilerini ise kendisine epeyce yabancı bulmasına karşın okumaya devam eden” okurlardan geldi. Farklı tatları sentezlemek, okura daha evvel deneyimlemediği tıpta metinler sunmak; bunları yaparken de düzgün hikayenin peşine düşmek öncelikli amacımızdı. Bu dönüş gayretimizin boşa olmadığını göstermesi açısından değerliydi.

‘İKİNCİ KİTAP İÇİN ÇALIŞMALARA BAŞLADIK’

Öykü Seçkisi sitenizde yıllardır devam ediyor, antolojinin de devamı gelecektir diye varsayım ediyorum. Gelecekse şayet biraz bahseder misiniz?


Kayıp Rıhtım ve İthaki Yayınları iştirakinde yeni antolojiler hazırlamayı sürdüreceğiz. İkinci kitap için çalışmalara başladık. Tema ve muharrirler üzere bilgileri şimdilik gizli tutalım. Lakin okurun bir ortada görmeye alışık olmadığı isimleri buluşturmaya, daha evvel kolektif olarak aralanmamış kapıları tıklatmaya devam edeceğimizi söyleyebilirim. Yeni seçkinin 2023 yılı bitmeden raflara çıkmasını umuyoruz.

Okumaya devam et...
 
Üst