Meliha Yıldız: Mağdurlar susmuyor, sorun insanların duymak istememesi

Leila

Global Mod
Global Mod
Eser Demirkan

2021’in son günlerinde Kırmızı Kedi Yayınevi tarafınca yayımlanan ‘Kutsal Tecrit’ aile içi cinsel istismar konusuna odaklanmış bir anlatı. Kendi kıssasından yola çıkan Meliha Yıldız’la yaşadıklarını, kitabı yazış sürecini ve daha sonrasını konuştuk. Yıldız, “Yaşadığım travmatik olayın kızımı da etkilediğini fark ettiğimde yine terapiye başladım. Bana inanan, kutsallarıyla yüzleşmiş bir psikologla çalışmam suçluluk hissiyle yüzleşmem konusunda bana güç verdi. Anne, baba, aile, devlet, din, toplum üzere kutsallarla yüzleşmem suçsuzluğuma inanmamı sağladı. Artık beni korumayan, çocukları korumayan kutsallardan vazgeçtiğimde, çocuğun tarafında olduğumda konuşmak güç olmadı” diyor…

Kutsal Tecrit, Meliha Yıldız, 128 syf., Kırmızı Kedi Yayınları, 2021.

Kutsal Tecrit’te çocuk Meliha’nın kıssası sekiz yaşında başlıyor. Daha küçük yaşlarınızı hatırlıyor musunuz? Aileye, yaşadığınız yere ilişkin daha eski anılar var mı belleğinizde?

Kitapta öyküm sekiz yaşında başlıyor zira babamın aile içi cinsel istismarı sekiz yaşımdayken başladı. Çocukluk devrine dair hatırladığım fazla bir şey yok. Aile içi cinsel istismar mağdurlarının sık yaşadığı meselelerden biri bu. Hafıza hayatta kalmaya odaklanıyor ve ikiye bölünüyor. Hatırlanması gereken anılar, hatırlanmaması gerekenler.

Emekçi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldim. Çocukluğum Ankara’nın bir kasabasında geçti. Aile içi cinsel istismar haricinde fizikî, duygusal istismar ve ihmallerin ağır olduğu bir konutta büyüdüm. Annem ve babam mahalleli tarafınca sevilen insanlardı. Babam mahallenin namuslu, dürüst ve hayırsever adamıydı, annemse; hayatın bütün sıkıntısını çeken hanımı…

Yaşadıklarınızı birinci kere kiminle paylaştınız? Anlattığınız şahıslar nasıl reaksiyon verdi? Kitabı çabucak hemen okumamış olanlar için konuşalım mı?

Birinci sefer annemle paylaştım. Sekiz yaşındaydım. Babamın ikinci aile içi cinsel istismar teşebbüsünden daha sonra. Anneme babamın bütün yaptıklarını anlatmadım. Babamın berbat biri olduğunu düşünmüyordum. Babam mahallenin yeterli adamıydı, ona makûs gözle bakılmasını istemiyordum. Ve seviyordum babamı. O niçinle anneme yalnızca “Babam benim külotumu indiriyor” dedim. Annem bana inanmadı. daha sonrasında da senelerca süren aile içi cinsel istismar sırasında beni korumadı. senelerca süren bu istismarı ben mi epey âlâ saklamıştım yoksa beşerler mı görmezden gelmişti bilemiyorum.

‘ÇOCUK ANLATMAZ; ZAYIFTIR KORKAR’

Aslında bunun karşılığını kitabınızda veriyorsunuz: “Çocuk anlatamaz; zayıftır korkar. Anlattırsa kendine ya da yakınlarına bir ziyan geleceğinden korkar. Failler çocuğu ekseriyetle tehdit eder. Failin tehdidi bize ne kadar saçma gelirse gelsin çocuk inanır” diyorsunuz kitapta. Tahminen de mağdurların ortak çıkmazı bu oluyor. Uzun yıllar süren bir suskunluktan daha sonra, kendinizi suçlamayı bırakıp konuşmaya nasıl karar verdiniz?


Çocuk bu biçimde bir şey yaşadığında bunu anlamlandıramaz ki. Manalandırmak istediğindeyse “Ben kesin berbat ya da yanlış bir şey yaptım ki benim başıma bu geldi” der. Mağdur, yetişkin olduğundaysa aklı ne kadar hatasız olduğunu söylese de ruhsal olarak profesyonel bir takviye almadıkça, çocukluk devrindeki suçluluk hissinden kurtulamıyor. Kolay değil; babanın sana vahşice bir aksiyonda bulunabileceğini, annenin bu vahşete göz yumabileceğini, toplumun, devletin seni korumayacağını ve buna sessiz kalacağını kabullenmek fazlaca sıkıntı.

Yaşadığım travmatik olayın kızımı da etkilediğini fark ettiğimde yine terapiye başladım. Bana inanan, kutsallarıyla yüzleşmiş bir psikologla çalışmam suçluluk hissiyle yüzleşmem konusunda bana güç verdi. Anne, baba, aile, devlet, din, toplum üzere kutsallarla yüzleşmem suçsuzluğuma inanmamı sağladı. Artık beni korumayan, çocukları korumayan kutsallardan vazgeçtiğimde, çocuğun tarafında olduğumda konuşmak sıkıntı olmadı.

Bunun için yaşadıklarımı anlattığım bir video-röportaj verdim. Adımı, yüzümü, kim olduğumu saklamadım. Ben çocuktum, istismar edilmiştim, yalnız bırakılmıştım, beni kimse duymamıştı. Büyüdüğümde, aklım erdiğinde babamın tecavüzlerini ben tek başıma durdurmuştum. Saklanması, susması gereken kişi ben değildim.

‘MAĞDURLAR SUSMUYOR!’

Görüntü röportaj yayınlanınca aldığınız reaksiyonlar de fazlaca değişik aslında. Bunu anlatmanızı istesem.


Bence insanların yaşadığı bir şok haliydi. Bazıları yaşadıkları şokun tesiriyle benimle konuşmaya çalıştı lakin karşılıklı ne diyeceğimizi bilemiyorduk. Ya da görüşüyorduk ancak bahis bir türlü röportaja gelmiyordu. Ben mevzuyu açtığımdaysa “Bahsedip seni üzmek istemedik” diyorlardı. daha sonradan anlıyorum ki aslında üzmek istemedikleri kendileri. Hâlâ sessizliği sürdürmek istiyorlardı. Bazıları de “Ben izlemeyeceğim” dedi. Benim acıma bakamıyorsan niye arkadaşız ki? Kimisi de “Ne gereği vardı mahremiyeti ortaya dökmenin, failleri cesaretlendirmenin” dedi. Her dört beş çocuktan biri cinsel istismara maruz kalıyor ve faillerin yüzde doksanı yakın etraftan biri. Failler inanılmaz yavuz bu ülkede, dünyada; sayılar da bunun göstergesi. Yaşanan istismar öykülerini yok sayarak, sessiz kalarak bu sayıları değiştiremeyeceğimiz kesin.

Bu reaksiyonlara maruz kalmak beni başlarda epey rahatsız etti. daha sonra, demek ki bunun için konuşmuyor mağdurlar dedim. Ben sekiz yaşında da, on sekiz yaşında da anlatmıştım ancak beşerler bugün olduğu üzere duymak istememişti. “Mağdurlar susmasın!” sloganı bana manalı gelmiyor bu yüzden. Mağdurlar susmuyor, sorun insanların duymak istememesi. Kitap yazmaya da bu yaşadıklarımı anlamlandırmaya çalışırken karar verdim. Kitap, insanların sağır kalmasını anlamamı ve kabullenmemi de kolaylaştırdı.

Kitabınıza Kutsal Tecrit ismini vermenizin sebebini de biraz açalım mı? Mağdurlar nasıl tecrit ediliyor sizce?

Röportaj yayınlandıktan daha sonra birfazlaca bayan, erkek, LGBTİ+ birey benimle irtibata geçti. Sanırım bana en güzel gelen ve bu hususta gayretime güç veren onların bildirileriydi. Aslında bizim susmadığımızı, daima anlattığımızı onların kıssalarında de gördüm. Biz anlatıyorduk lakin karşımızdakiler duymak istemiyordu.

Ensesti konuşmanın sıkıntı olmasının en kıymetli sebebi, biroldukca kutsala dokunuyor olması bence. Anne, baba, din, devlet, toplum… Bizim bunları kutsallaştırmamız çocuğu ve buna maruz kalmış yetişkini yalnız bırakmamıza sebep oluyor. Kutsalı korumak için çocuktan vazgeçiyoruz, çocuğu kurban ediyoruz ve mağdurları tecrit ediyoruz.

Artık anlatıyorsunuz ve kitap bitince de susmadınız. Kendi isminizle açtığınız bir blogda öbür mağdurları konuşturmaya onların sesi olmaya, onların kıssalarını anlatmaya devam ediyorsunuz. Size nasıl ulaşıyorlar ve kendi yaşadıklarınızın benzerilerini diğerlerinden dinlemek size nasıl geliyor? Yıpratıcı, yorucu bir müddetç olmalı.

Evet, güç lakin birbirimizin tecrübeleriyle kendimizi tanımaya ve güzelleşmeye çalışıyoruz. Mağdurlardan aldığım güç, çalışmalarım konusunda beni motive ediyor. En değerlisi tekrar asla hiç bir çocuğun bunu yaşamasını istemiyorum. Mağdurlar olarak ne kadar ağır sıkıntılarla baş etmeye çalıştığımızın görülmesini istiyorum. Cinsel istismarın, ensestin ne kadar ağır sonuçlarının olduğunun görülmesini ve çocuklarımızın daha âlâ korunmasını istiyorum. Mağdurlar açtığım blog ve toplumsal medya hesaplarım üzerinden bana ulaşıyorlar. Onların kıssalarını dinlemek, sezgisel olarak fark ettiğim kimi şeyleri anlamlandırmamı da sağlıyor. Maalesef Türkiye’de bu mevzuda yapılmış epeyce fazla çalışma yok.

kimi vakit duygusal açıdan kolay olmuyor. Günlerce uyuyamadığım oluyor. Vaktinde korunmamış o çocuğu muhafaza isteği… Konutumun bir odasında, röportajları yaptığım odada yaşıyorlar güya. O odada onları muhafazaya çalışıyorum. daha sonra çaba ettiklerini güçlendiklerini gördükçe büyüdüklerini kabullenip onlardan ayrılmaya çalışıyorum.

‘SANAT BENİM SIĞINAĞIMDI’

Kitapta bir yandan Meliha’nın yaşadıklarını okuyor, bir yandan da aile içi cinsel istismar sorunu üzerinde sizinle bir arada düşünüyor, sinemalara, oyunlara, kitaplara ulaşıyoruz. Kendi yaşadıklarınızı, bir kitapta, bir sinemada görmek üstüne neler söylersiniz?


Sanat benim için kaçtığım bir yerdi, sığınağımdı. Kendi acıma bakamadığım, ağlayamadığım vakit içinderda oburlarının acısı üzerinden kendime ağlamamı kolaylaştırıyordu güya sanat. Sanat daima hayatımda oldu, üretim manasında da. Müelliflik atölyelerine, senaryo atölyelerine katıldım. Bu atölyelerde kurmaca da olsa aile içi cinsel istismarı anlatmanın hayalini kurdum. Diğeri benim öykümü anlatsaydı nasıl olurdu bilmiyorum. Kitabı bana ilişkin bir kesim üzere görüyorum şu an, dışardan bir gözle bakamıyorum. Bu kitap, dönüşümümün, çocukluğumu kucaklamamın bir aracı oldu. çabucak hemen bitmemiş olan ikinci kitabım da bir daha emsal bir surece tanıklık ediyor.

Terapiler, video-röportajınız ve bu kitabı yazmak sizin kendinizi sağaltmanızın, direnmenizin bir yolu olmuş. Bu kitapta anlatılanlar dünyanın bir yerinde yaşanmaya devam ediyor, biliyoruz. Sizin uğraşınız tahminen de öbür mağdurların güzelleşmesine umut olacak. Neler söylemek istersiniz?

Japonlara ilişkin bir seramik sanatı var: Kintsugi. Parçalanmış seramikleri altın tozuyla birleştirerek yapılan bir sanat. Kintsugi sanatında kırılan seramiğe yok olmuş gözüyle bakılmıyor; kırık seramik, altın kullanılarak daha bedelli hale getiriliyor. Kintsugi’de kırıklar saklanmaz tersine vurgulanır. Felsefi temelde seramiğe ikinci bir hayat verilir. Çocuklukta yaşanan cinsel istismar iyileştirilmediği sürece parçalanmış bir seramik olarak ömrü sürdürme uğraşıdır. Gelin hayata bir talih daha verelim diyorum, kendimizi onaralım. Kırılmışlıklarımızı saklamadan, aslında hiç kaybolmayan bedelimizi vurgulayarak… Toplum olarak da sessizliği bozalım ve mağdurlara elimizi uzatalım ve onları iyileşebilmeleri için destekleyelim derim.

Okumaya devam et...
 
Üst