Küre’den çıkan pirit konsantresi Mardin’de kobalta dönüşüyor

Beykozlu

New member
Mardin’de Eti Bakır A.Ş.’ye ait Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri’nde Türkiye’ye ivme kazandıracak ve etrafa fayda sağlayacak bir proje yürütülüyor.

Eti Bakır A.Ş. Mardin Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri’nde Kastamonu’na bağlı Küre’deki bakır madeninden gelen pirit konsantresini bölgeye yapılmış en büyük özel kesim yatırımında iktisada kazandırıyor.

Dünyadaki kobalt üretiminin yüzde 2’si üretiliyor

Mardin Mazıdağı’ndaki tesiste gübre üretiminin yanı sıra, dünyadaki kobalt üretiminin yüzde 2’si gerçekleştiriyor.

Eti Bakır A.Ş., Küre’deki madenden çıkarılan bakırın yan eseri pirit konsantresini işleyerek iktisada kazandırıyor.

Yılda 500 bin ton pirit konsantresinden, kobalt elde ediliyor

Eti Bakır’ın Mardin Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri, yılda 500 bin ton pirit konsantresinden, gübrenin yanı sıra teknoloji ağır dallarda, bilhassa de bataryalarda kullanılan kobaltı üretiyor.


Piritten kobaltı geri kazanan dünyadaki birinci ve tek tesis

Türkiye’de cevherden katot bakır üretebilen tek şirket olan Eti Bakır’ın tesisi 1,2 milyar dolarlık yatırımla kuruldu. Tesis, piritten kobaltı geri kazanan dünyadaki birinci ve tek tesis olma özelliğini taşıyor.

Tesiste ayrıyeten kauçuk, hayvan yemi ve kozmetik kesimi için kıymetli bir mineral olan çinko karbonat üretimi de yapılıyor. Tesis 1.500 şahsa direkt, 25 bin bireye ise dolaylı yoldan istihdam sağlıyor.

“Yılda 2 bin 500 ton kobalt üretiyoruz”

Mazıdağı Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisleri Genel Müdürü Emre Kayışoğlu, “Kastamonu Küre işletmesinde çıkarılan bakırın yan eseri olan pirit konsantresinden kobaltı geri kazanan ve yılda 2 bin 500 ton kobalt üretilen tesisimiz, kobaltın dünyadaki üretiminin yüzde 2’sini tek başına karşılıyor.



Tesiste yan eserler iktisada kazandırılıyor

Dev yatırımla üç yıl evvel devreye giren tesisimiz, gübreden demir konsantresine ve kobalta kadar bir epey farklı eser üreterek yarattığı ekonomik yararın yanı sıra, yan eserleri üretime kazandırdığı için sürdürülebilirliğe verdiği değerle de öne çıkıyor.” dedi.

Kobaltı 10’dan fazla ülkeye ihraç ediyor

Türkiye’nin farklı bölgelerindeki bakır madeni işletmelerinde üretilen bakır konsantresinin Samsun İzabe ve Elektroliz Tesisi’nde katot bakıra dönüştürüldüğünü anlatan Kayışoğlu, “Kastamonu’nun Küre ilçesinde çıkarılan bakır konsantresi alındıktan daha sonra kalan pirit konsantresini Mardin’deki tesislerimize getiriyoruz.

Pirit konsantresini kobalt, demir konsantresi, sülfürik asite dönüştürüyoruz

Ayrı bir üretim sürecine tabi tuttuğumuz pirit konsantresini kobalt, demir konsantresi, sülfürik asit üzere yan eserlere dönüştürüyoruz. Karbon ayak izimizi azaltmak için sülfürik asidi gübre üretiminde kullanırken, kobaltı da geri kazanıp dünyaya ihraç ediyoruz.


Mardinde üretilen kobalt 10’dan fazla ülkele gidiyor

Teknoloji ağır bölümlerde pil, batarya, katalizör üretiminde ve seramik bölümüne özel boyaların üretiminde kullanılan bir gereç olan kobaltı Mardin’de üretip, ortalarında ABD, İngiltere, İspanya, Kore ve Çin üzere ülkelerin bulunduğu 10’dan fazla ülkeye ihraç ediyoruz. Önümüzdeki periyotta tıpkı pirit ortasında bulunan farklı eserleri de iktisada kazandırmak üzere çalışmalarımız sürüyor.” diye konuştu.

“Kükürt bizim projemizle birlikte faydalanılabilir hale geldi”

Çıkarılan cevherin fazlası ile kendi elektriklerini de ürettiklerini kaydeden Kayışoğlu, “Kükürt zehirli bir gaz olduğundan lakin bir esere dönüştürülerek faydalanılabiliyor. Fosfat kayalarımızın en çok muhtaçlığı olan eserlerden biri olan kükürt bizim projemizle birlikte faydalanılabilir hale geldi.” sözlerini kullandı.


Pirit kobalta dönüşmek seyahati için demiryolu uzatılacak

Eti Bakır, kobaltın geri kazanılması için Küre işletmesindeki üretimin yan eseri olan piriti Küre’den Çankırı-Kurşunlu’ya karayoluyla taşıyor. Oradan demiryolu ile Diyarbakır’a, Diyarbakır’dan da bir daha karayoluyla tesislere getiriyor. Eti Bakır, demiryolunu Mazıdağı’na kadar uzatarak piriti 1.200 kilometrelik demiryoluyla Çankırı’dan tesise taşıyacak ve karbon ayak izini daha da azaltacak.

Tesisin üretim kapasitesi

Tesiste, yılda yılda 250 bin ton konsantre fosfat, 650 bin ton sülfürik asit üretilip fosforik asit üretim tesisi için ham husus oluşturuyor ve 150 bin ton fosforik asit üretiliyor. Üretilen 150 bin ton fosforik asit, üretilen 75 bin ton sıvı amonyak gübre üretim tesisinin ham unsurunu oluşturuyor ve 108 bin 336 ton DAP (18-46-0) gübresi üretiliyor. Sülfürik asit tesisinin çıktısı olan kalsin Metal Geri Kazanım Tesisinin ham hususu olarak kullanılarak 2 bin ton katot bakır, 2 bin 530 ton çinko karbonat ve 6 bin 740 ton kobalt karbonat üretiliyor.


Her yıl 620 milyon dolar ülkede kalıyor

Ürettiği eserlerle ithalatın önüne geçen firma, yaptığı ihracatla iktisada de milyonlarca dolar kazandırıyor. Metal Geri Kazanım ve Entegre Gübre Tesisi yılda 350 milyon dolarlık gübre, 270 milyon dolarlık metal ithalatının da önüne geçerek bölgesel ve ulusal iktisada katkı sağlıyor.

Kobaltın kullanıldığı alanlar

  • Pil ve bataryalar
  • Katalizör yapımı
  • Seramik dalına özel boyaların üretimi
  • Cam ve metal birleştirmelerinde, jet motoru gaz türbinleri
  • Paslanmaz çelik üretimiMıknatıslar ve bilgi saklama cihazları
  • Jet Motoru gaz türbinlerinde kullanılan harika alaşımlar
  • Elektrolizle kaplama işlemi
  • Elektronik eşyalarda kullanılan yüksek kapasiteli lityum piller
  • Boya dalında renk verici pigmentlerPetrol, seramik ve cam sanayi
Okumaya devam et...
 
Üst