Kılıçdaroğlu: Üçüncü ittifak, çıkarcı siyasetin kirli telaffuzlarını sonlandırması açısından değerli
Cumhuriyet’ten Sertaç Eş‘in sorularını yanıtlayan Kılıçdaroğlu, “Sürekli siyasal yer kaybeden bir parti ve onun küçük ortağı, Millet İttifakı ortasında olmayan bir partiyi ittifakın ortasındaymış üzere göstererek siyaset yapıyorlar. Üçüncü ittifak çıkarcı siyasetin kirli telaffuzlarını sonlandırması açısından da önemli” tabirlerini kullandı.
Kılıçdaroğlu’nun verdiği karşılıklar şu biçimde:
Gazeteci Sedef Kabaş, cumhurbaşkanına hakaretten tutuklandı. Sanatçı Sezen Aksu için de Erdoğan, ‘Dilini kopartırız’ telaffuzunu kullandı. Bir kıymetlendirme yapar mısınız?
Devleti evvel müsamahayla, adaletle, vatandaşların özgürlük ortamını kısmadan yönetmek zorundalar. Devleti yönetenlerin, devleti liyakatle yönetmeleri gerektiğini hepimiz şöyleki yahut bu biçimde biliyoruz ve tekraren dillendirdik. Daha evvel gazeteciler üzerinde, toplumsal medyadan niyetlerini açıklayan vatandaşlar üzerinde birtakım baskılar vardı ve sabahın erken saatlerinde konutları basılır, bunları gözaltına aldırırlardı. Kamuoyundan da değişik çevrelerden reaksiyon geldi “Bu gerçek değil” diye ve sonunda bir evrak deklare ettilar. Mart 2021’de, İnsan Hakları Hareket Planı’nı deklare ettilar ve bu plan açıklanırken de ülkeye, demokrasinin, müsamahanın geldiğini, artık sabahın erken saatlerinde kimsenin otellerden, meskenlerden alınmayacağını… Bunlara yazı gönderileceğini, gelip sözlerine başvurulacağını bir biçimde kamuoyuyla paylaştılar. Artık, devleti yöneten şahısların evvel verdikleri kelamları tutmaları gerekir. Bunlar verildi mi? Evet, bu kelamlar verildi. Kamuoyuna belirtildi mı? Evet, kamuoyuna belirtildi. Açıklanırken demokrasi, özgürlük vurgusu yapıldı mı? Evet, demokrasi vurgusu da özgürlük vurgusu da yapıldı. Dönüp şimdiye bakmak lazım. Pekala, artık o tarihten bu yana ne değişti?
Verdiğiniz kelamları tutmuyorsanız, bu biçimde siz vatandaşla aranızda inanç bağlantısını önemli ölçüde zedelemişsiniz demektir. aslına bakarsan şu anda var olan temel sorun, vatandaşla Saray içindeki inanç sorunu. İtimat yok. Zira 10 dakika evvel dediğinin, 10 dakika daha sonra tam zıddını yapabiliyor. Beşerler niyetlerini söyleyebilirler ve siz o kanıyı beğenmeyebilirsiniz. Savcılar soruşturma da açabilirler. Ancak bunun insani şartlarda, hukuk, demokrasi, özgürlük ortasında olması lazım. Bir öteki şey, devleti yönetenler her türlü tenkide açık bireylerdir. Siyasetin özünde bu yatar aslına bakarsan. Siyasetçinin alkışa değil, sağlıklı ve dengeli tenkide muhtaçlığı vardır. Benim görmediğimi, devleti yöneten kişinin görmediğini, gazeteci, vatandaş görür, haksızlığı anlatır. Aslında bizim, devleti yönetenlerin bu tıp tenkitleri ya da bu cins haksızlıkları kendisine, kamuoyuna yansıtan, ötürüsıyla kendisini bilgilendiren bireylere hürmet göstermesi lazım. Medya özgürlüğünün temel özelliği de bu esasen. Halk ismine kontrol yapıyor. Yönetenleri, gücü denetliyor aslında. Artık siz, o denli bir noktaya taşındı ki tenkide tahammül edemiyorsunuz, eleştirenlerin meskenlerini sabahın erken saatlerinde basıyorsunuz, gözaltına alıyorsunuz, tutukluyorsunuz. Bunu yaparken de ikili standart uyguluyorsunuz. Şayet tenkit muhalefete yönelikse ve en ağır tenkitler var ise, bunu görmezden geliyorsunuz. Size yönelik bir tenkit var ise, devletin bütün gücünü kullanıyorsunuz. Bu da kendilerinin samimi olmadığını gösteriyor aslında.
Aksiyon planı belirtildiktan daha sonra siz, umutsuz bir biçimde, ‘Umarız bunları uygularlar’ demiştiniz, uygulanmadı…
Alışılmış, uygulanmadı. Anayasanın askıya alındığı bir ülkede bu tıp aksiyon planlarının hiç bir manası yok aslına bakarsan. Zira yaptıkları açıklamalar yalnızca muhakkak çevrelere, “Efendim bizde de demokrasi, özgürlükler var. Biz de İnsan Hakları Aksiyon Bildirgesi’ni deklare ettik. İnsan haklarına hürmet göstereceğiz” diye… Bunlar da yapılabiliyor yani. Yapılıyor lakin dediğim üzere kimse inanmıyor aslında. Zira o inanç artık sarsıldı ve koptu. Toplum ve Saray içindeki inanç bağı koptu yani. Doğal bir de ibadethaneler var. Allah’a ibadet etmek, Allah ve kul içindeki manevi gücü, manevi bağı güçlendirmek için özel yerlerdir. Bu yerlerde, kinden, öfkeden bahsedilmez. Yunus’umuz, Mevlana’mız, Hacı Bektaş-ı Veli’miz, Ahi Evran’ımız vardır. Bakıldığı vakit sevgiden, müsamahadan, berabern, birliktelikten kelam edilir ve buralar bir manada kinin ve öfkenin akla gelmediği, intikam hissinin akla gelmediği yerlerdir. Artık siz ibadethanede şayet kin ve öfkeyi önceleyen bir lisan kullanırsanız, bu da yanlıştır. Yanlışsız değil ve kabul edilemez yani.
‘Üçüncü ittifak görüşmeleri sürüyor. Onlar da ortasında biraz kesimli üzere görünüyor lakin siz üçüncü ittifak konusuna nasıl yaklaşıyorsunuz?
Üçüncü ittifak, gazetelerden okuyunca, doğrusunu isterseniz Cumhur ve Millet İttifakı haricinde kalan partilerin bir ortaya gelip üçüncü bir ittifak oluşturmaları demokratik yerin gelişmesi açısından son derece olumlu bulduğumu söz edeyim. Birden çok sebebi var. Birinci sebebi şu: Az evvel tabir ettim, üçüncü ittifak, öteki iki ittifak ortasında yer bulamayan partiler, üçüncü bir ittifak oluşturarak parlamentoya daha kuvvetli gelmenin yollarını arıyorlar. O da bunların demokratik hakkı ve bu haklarını kullanıyorlar. İkincisi; ittifaka dahil olmadığı biçimde bir parti, ittifaka dahilmiş üzere gösterilerek bir manada, bir partinin suçlanmasını yahut birden çok partinin, yani HDP’nin, suçlanmasını ortadan kaldıracaktır. Kimin nerede, hangi ittifak ortasında olduğu daha net görülecektir. ötürüsıyla gereksiz suçlamalar ve tartışmalar da bitmiş olacaktır. İkinci büyük faydası da bu. Bu açıdan ben, üçüncü bir ittifakın kurulmasını çok hoş ve hakikat buluyorum.
Bu noktada, Millet İttifakı’nın da faydasına olacak herbiçimde…
Evet. Bize ve GÜZEL Parti’ye, başka partilere de oluyor. ötürüsıyla vatandaşa vaat edeceği bir şeyi kalmayan, daima taban kaybeden, siyasal yer kaybeden, vatandaşla içindeki güvensizliği her geçen gün büyüyen bir parti ve onun küçük ortağı, Millet İttifakı’nı suçlayarak ve Millet İttifakı’nın, ortasında olmadığı bir partiyi ittifakın ortasındaymış üzere göstererek suçlamasının önüne geçilecek. Yani bu açıdan bence uygun bir şey.
Kurultayı ertelediniz, bu bahiste partiden zıddı istikamette bir talep var mı?
Yok gelmedi. Rastgele bir talep gelmedi. Ne MYK’den, ne Parti Meclisi’nden ne de örgütten rastgele bir olumsuzluk geldi. Yani olumsuz telaffuz, “Niye yapmadınız?” diye bir soru gelmedi. Zira örgüt de seçime hazır ve seçim hazırlığı yapıyor. Biz de seçime hazırız ve seçim hazırlığı yapıyoruz. Sandık nazaranvlilerini belirliyoruz artık. Sandık bakılırsavlilerinin belirlendiği bir ortamda, her okulda kesinlikle bir avukat olsun arayışının olduğu ve bunun eforunun harcandığı bir ortamda biz nasıl kurultay yapacağız? Hedef, Türkiye genelinde her sandıkta kesinlikle bir gözlemci olsun, yeteri kadar müşahit olsun, ayrıyeten sandıkların konulduğu okullarda da kesinlikle bir istekli avukat olsun, uyuşmazlık çıktığı vakit çabucak rahatlıkla başvurabilecekleri bir kişi olsun. Bu çalışmalar aslına bakarsan şu anda yapılıyor. Oldukça de bir uzaklık alındı lakin bunu vakit ortasında giderek büyüteceğiz.
Son olarak, Türkiye iç sıkıntılarla boğuşuyor bir de dış gelişmeler var. Suriye konusunu kendisi çözemezken Rusya-Ukrayna içinde arabuluculuğa aday oluyor. Çelişkiyi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Aday olmak başka, sorunu çözmek için aktör olmak farklı. “Ben adayım” demekle olmaz. Aktör olacaksın. İki taraf da kabul edecek, Türkiye gelsin, bizim problemimizi çözsün. İki taraf da Türkiye’yi aktör olarak belirlerse bundan memnuniyet duyarım. Keşke o denli bir tablo çıksa ortaya. Ancak o denli bir tablo olmadan kendisini o tablonun ortasındaymış üzere göstermek de etik değil.
Alıntıdır
Cumhuriyet’ten Sertaç Eş‘in sorularını yanıtlayan Kılıçdaroğlu, “Sürekli siyasal yer kaybeden bir parti ve onun küçük ortağı, Millet İttifakı ortasında olmayan bir partiyi ittifakın ortasındaymış üzere göstererek siyaset yapıyorlar. Üçüncü ittifak çıkarcı siyasetin kirli telaffuzlarını sonlandırması açısından da önemli” tabirlerini kullandı.
Kılıçdaroğlu’nun verdiği karşılıklar şu biçimde:
Gazeteci Sedef Kabaş, cumhurbaşkanına hakaretten tutuklandı. Sanatçı Sezen Aksu için de Erdoğan, ‘Dilini kopartırız’ telaffuzunu kullandı. Bir kıymetlendirme yapar mısınız?
Devleti evvel müsamahayla, adaletle, vatandaşların özgürlük ortamını kısmadan yönetmek zorundalar. Devleti yönetenlerin, devleti liyakatle yönetmeleri gerektiğini hepimiz şöyleki yahut bu biçimde biliyoruz ve tekraren dillendirdik. Daha evvel gazeteciler üzerinde, toplumsal medyadan niyetlerini açıklayan vatandaşlar üzerinde birtakım baskılar vardı ve sabahın erken saatlerinde konutları basılır, bunları gözaltına aldırırlardı. Kamuoyundan da değişik çevrelerden reaksiyon geldi “Bu gerçek değil” diye ve sonunda bir evrak deklare ettilar. Mart 2021’de, İnsan Hakları Hareket Planı’nı deklare ettilar ve bu plan açıklanırken de ülkeye, demokrasinin, müsamahanın geldiğini, artık sabahın erken saatlerinde kimsenin otellerden, meskenlerden alınmayacağını… Bunlara yazı gönderileceğini, gelip sözlerine başvurulacağını bir biçimde kamuoyuyla paylaştılar. Artık, devleti yöneten şahısların evvel verdikleri kelamları tutmaları gerekir. Bunlar verildi mi? Evet, bu kelamlar verildi. Kamuoyuna belirtildi mı? Evet, kamuoyuna belirtildi. Açıklanırken demokrasi, özgürlük vurgusu yapıldı mı? Evet, demokrasi vurgusu da özgürlük vurgusu da yapıldı. Dönüp şimdiye bakmak lazım. Pekala, artık o tarihten bu yana ne değişti?
Verdiğiniz kelamları tutmuyorsanız, bu biçimde siz vatandaşla aranızda inanç bağlantısını önemli ölçüde zedelemişsiniz demektir. aslına bakarsan şu anda var olan temel sorun, vatandaşla Saray içindeki inanç sorunu. İtimat yok. Zira 10 dakika evvel dediğinin, 10 dakika daha sonra tam zıddını yapabiliyor. Beşerler niyetlerini söyleyebilirler ve siz o kanıyı beğenmeyebilirsiniz. Savcılar soruşturma da açabilirler. Ancak bunun insani şartlarda, hukuk, demokrasi, özgürlük ortasında olması lazım. Bir öteki şey, devleti yönetenler her türlü tenkide açık bireylerdir. Siyasetin özünde bu yatar aslına bakarsan. Siyasetçinin alkışa değil, sağlıklı ve dengeli tenkide muhtaçlığı vardır. Benim görmediğimi, devleti yöneten kişinin görmediğini, gazeteci, vatandaş görür, haksızlığı anlatır. Aslında bizim, devleti yönetenlerin bu tıp tenkitleri ya da bu cins haksızlıkları kendisine, kamuoyuna yansıtan, ötürüsıyla kendisini bilgilendiren bireylere hürmet göstermesi lazım. Medya özgürlüğünün temel özelliği de bu esasen. Halk ismine kontrol yapıyor. Yönetenleri, gücü denetliyor aslında. Artık siz, o denli bir noktaya taşındı ki tenkide tahammül edemiyorsunuz, eleştirenlerin meskenlerini sabahın erken saatlerinde basıyorsunuz, gözaltına alıyorsunuz, tutukluyorsunuz. Bunu yaparken de ikili standart uyguluyorsunuz. Şayet tenkit muhalefete yönelikse ve en ağır tenkitler var ise, bunu görmezden geliyorsunuz. Size yönelik bir tenkit var ise, devletin bütün gücünü kullanıyorsunuz. Bu da kendilerinin samimi olmadığını gösteriyor aslında.
Aksiyon planı belirtildiktan daha sonra siz, umutsuz bir biçimde, ‘Umarız bunları uygularlar’ demiştiniz, uygulanmadı…
Alışılmış, uygulanmadı. Anayasanın askıya alındığı bir ülkede bu tıp aksiyon planlarının hiç bir manası yok aslına bakarsan. Zira yaptıkları açıklamalar yalnızca muhakkak çevrelere, “Efendim bizde de demokrasi, özgürlükler var. Biz de İnsan Hakları Aksiyon Bildirgesi’ni deklare ettik. İnsan haklarına hürmet göstereceğiz” diye… Bunlar da yapılabiliyor yani. Yapılıyor lakin dediğim üzere kimse inanmıyor aslında. Zira o inanç artık sarsıldı ve koptu. Toplum ve Saray içindeki inanç bağı koptu yani. Doğal bir de ibadethaneler var. Allah’a ibadet etmek, Allah ve kul içindeki manevi gücü, manevi bağı güçlendirmek için özel yerlerdir. Bu yerlerde, kinden, öfkeden bahsedilmez. Yunus’umuz, Mevlana’mız, Hacı Bektaş-ı Veli’miz, Ahi Evran’ımız vardır. Bakıldığı vakit sevgiden, müsamahadan, berabern, birliktelikten kelam edilir ve buralar bir manada kinin ve öfkenin akla gelmediği, intikam hissinin akla gelmediği yerlerdir. Artık siz ibadethanede şayet kin ve öfkeyi önceleyen bir lisan kullanırsanız, bu da yanlıştır. Yanlışsız değil ve kabul edilemez yani.
‘Üçüncü ittifak görüşmeleri sürüyor. Onlar da ortasında biraz kesimli üzere görünüyor lakin siz üçüncü ittifak konusuna nasıl yaklaşıyorsunuz?
Üçüncü ittifak, gazetelerden okuyunca, doğrusunu isterseniz Cumhur ve Millet İttifakı haricinde kalan partilerin bir ortaya gelip üçüncü bir ittifak oluşturmaları demokratik yerin gelişmesi açısından son derece olumlu bulduğumu söz edeyim. Birden çok sebebi var. Birinci sebebi şu: Az evvel tabir ettim, üçüncü ittifak, öteki iki ittifak ortasında yer bulamayan partiler, üçüncü bir ittifak oluşturarak parlamentoya daha kuvvetli gelmenin yollarını arıyorlar. O da bunların demokratik hakkı ve bu haklarını kullanıyorlar. İkincisi; ittifaka dahil olmadığı biçimde bir parti, ittifaka dahilmiş üzere gösterilerek bir manada, bir partinin suçlanmasını yahut birden çok partinin, yani HDP’nin, suçlanmasını ortadan kaldıracaktır. Kimin nerede, hangi ittifak ortasında olduğu daha net görülecektir. ötürüsıyla gereksiz suçlamalar ve tartışmalar da bitmiş olacaktır. İkinci büyük faydası da bu. Bu açıdan ben, üçüncü bir ittifakın kurulmasını çok hoş ve hakikat buluyorum.
Bu noktada, Millet İttifakı’nın da faydasına olacak herbiçimde…
Evet. Bize ve GÜZEL Parti’ye, başka partilere de oluyor. ötürüsıyla vatandaşa vaat edeceği bir şeyi kalmayan, daima taban kaybeden, siyasal yer kaybeden, vatandaşla içindeki güvensizliği her geçen gün büyüyen bir parti ve onun küçük ortağı, Millet İttifakı’nı suçlayarak ve Millet İttifakı’nın, ortasında olmadığı bir partiyi ittifakın ortasındaymış üzere göstererek suçlamasının önüne geçilecek. Yani bu açıdan bence uygun bir şey.
Kurultayı ertelediniz, bu bahiste partiden zıddı istikamette bir talep var mı?
Yok gelmedi. Rastgele bir talep gelmedi. Ne MYK’den, ne Parti Meclisi’nden ne de örgütten rastgele bir olumsuzluk geldi. Yani olumsuz telaffuz, “Niye yapmadınız?” diye bir soru gelmedi. Zira örgüt de seçime hazır ve seçim hazırlığı yapıyor. Biz de seçime hazırız ve seçim hazırlığı yapıyoruz. Sandık nazaranvlilerini belirliyoruz artık. Sandık bakılırsavlilerinin belirlendiği bir ortamda, her okulda kesinlikle bir avukat olsun arayışının olduğu ve bunun eforunun harcandığı bir ortamda biz nasıl kurultay yapacağız? Hedef, Türkiye genelinde her sandıkta kesinlikle bir gözlemci olsun, yeteri kadar müşahit olsun, ayrıyeten sandıkların konulduğu okullarda da kesinlikle bir istekli avukat olsun, uyuşmazlık çıktığı vakit çabucak rahatlıkla başvurabilecekleri bir kişi olsun. Bu çalışmalar aslına bakarsan şu anda yapılıyor. Oldukça de bir uzaklık alındı lakin bunu vakit ortasında giderek büyüteceğiz.
Son olarak, Türkiye iç sıkıntılarla boğuşuyor bir de dış gelişmeler var. Suriye konusunu kendisi çözemezken Rusya-Ukrayna içinde arabuluculuğa aday oluyor. Çelişkiyi nasıl değerlendiriyorsunuz?
Aday olmak başka, sorunu çözmek için aktör olmak farklı. “Ben adayım” demekle olmaz. Aktör olacaksın. İki taraf da kabul edecek, Türkiye gelsin, bizim problemimizi çözsün. İki taraf da Türkiye’yi aktör olarak belirlerse bundan memnuniyet duyarım. Keşke o denli bir tablo çıksa ortaya. Ancak o denli bir tablo olmadan kendisini o tablonun ortasındaymış üzere göstermek de etik değil.
Alıntıdır