Fotoğraflarla ve 3d haritalarla Nablus Seferi

Leila

Global Mod
Global Mod
Askeri bağlamda ele alındığında insanlık tarihinin en girift savaşlarından biridir Birinci Dünya Savaşı… Bir yanıyla periyodun son teknolojisi silah sanayi için kullanılırken, bir yanıyla da ilkel çarpışmalara sahne olmuştur. Yaklaşık yirmi yıl daha sonra peşinden gelecek olan İkinci Dünya Savaşı’yla içinde -değişen teknolojinin hakimiyeti açısından- neredeyse uçurum vardır. Alman tanklarının Avrupa’yı kısa müddette ele geçirmesi, bunun en objektif ispatıdır. Ancak Birinci Dünya Savaşı, ikincisine nazaran daha arkaik teçhizatlara yer oluşturur.

Dünyaca ünlü Osprey Askeri Tarih Dizisi’nin yeni kitabı ‘Nablus 1918’, Bryan Perrett imzasıyla Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları tarafınca yayımlandı. Kendisi de eski bir asker olan, Kraliyet Zırhlı Kuvvetleri’nde gösterdiği başarılardan dolayı Müstahfız Madalyası ile taltif edilen İngiliz muharrir Bryan Perret, mesleğinin daha sonraki senelerında savaş muhabiri olarak bakılırsav alır. Araştırmaya ve soruşturmaya olan bu ilgisi, kısa mühlet daha sonra savaş tarihçiliğine soyunmasına sebep olur. Birinci Dünya Savaşı’nın en kanlı cephelerinden olan Nablus Seferi, muharririn bu ilgisine mazhar olur ve Perrett hummalı bir çalışmadan daha sonra elimizdeki kitabı hazırlar.

Nablus 1918 – Osprey Askeri Tarih Dizisi, Bryan Perrett, Mütercim: Okan Doğan, 96 syf., İş Bankası Kültür Yayınları, 2022.


Yazar Perrett, bugün Ortadoğu’nun mukadderatını belirleyen, İngiliz ve Fransız askerleriyle Osmanlı güçleri içinde açılan bu cephenin art planını tarihi bir bağlamda ele almakla işe başlıyor. 1915 yılında açılan Kanal Cephesi’nin ehemmiyetine değinen muharrir, yaşanan gelişmeleri Nablus Seferi’ne giden yolda açıklamaya girişirken, objektif ve yalın bir üslup tercih ediyor. Bir büyükbabanın torununa anlatması üzere, coğrafik öğeler üzerinden 3d haritaları kullanarak ayrıntıları aktarıyor. Her iki taraf için de Kanal Cephesi’nin açılma münasebetlerini ordu kumandanlarının biyografileriyle ve uzman oldukları alanlar üzerinden anlatmayı yeğleyen muharrir, cephede bulunan asker sayısından eldeki silahların çeşidine kadar uzun bir listeleme yapıyor.

Ardından Nablus Seferi’nin niçinlerini açıklamaya girişen muharrir, bugün Kudüs’ün 65. kilometre kuzeyinde bulunan bu kentin demografik ve coğrafik yapısını ele alıyor. Arap isyancılar ile İngilizler içindeki ilgi, bu seferi yapısal olarak direkt etkiliyor. Gerek İtilaf gerekse de İttifak kuvvetlerinin Kanal Cephesi’nin seyrini değiştirecek planlarını da irdeledikten daha sonra Nablus Seferi’ne geçen muharrir, 1918 yılının sonbaharında yaşanan ve önümüzdeki yüz yılda Ortadoğu’nun mukadderatını belirleyen savaşı anlatmaya girişiyor.

Fotoğraflarla, fotoğraflarla, 3d ve renkli haritalarla açıklanan bu sefer, askeri silah ve kıyafetlerin fotoğraflarındaki titizlikle de göz dolduruyor. Gün gün, saat saat, dakika dakika aktarılan seferde, bir kıssa barındıran çizimler, anlatılan anlarla uyumlu bir biçimde sıraya diziliyor. Askerlerin hüznü, mağlubiyet ya da zafer hissi yüzlerindeki en ince detaylara kadar veriliyor.

Nablus’ta başlayan ve oraya yüzlerce kilometrelik uzaklıkta bulunan Halep’e kadar uzanan bu sefer, savaşın seyrini değiştiriyor. İngiliz askerlerinin bu seyahatine anbean eşlik eden bu çalışma, izlenen güzergahın niye ve nasıl tercih edildiğini de merkeze alıyor. Tren istasyonlarından dağ başlarına dek ilerleyen seyahat, binlerce insanın sirkülasyonunu fotoğraflarla desteklemeyi de ihmal etmiyor.

Nablus kentinde yaşananları ve savaş alanının bugünkü halini de aktaran müellif, bu seferin askeri tarih açısından ehemmiyetinin üzerinde bilhassa duruyor. Bu seferin, çağdaş savaşlarda düzenlenen son süvari harekâtı olduğunu söyleyen muharrire nazaran, bu tarihten daha sonra bu biçimdesi büyük cephelerde tanklar ve uçaklar tartısı oluşturdu. Süvariler ise bu teknoloji dünyasında, kendilerine tekrar bu kadar aktif bir rol bulamadı. Muharrir, Nablus Seferi’nin bu derece tesirli olması ve kısa müddette başarılı bir sonuç almasını Süvari olgusu üzerinden de ele alıyor. Cephe kumandanı General Edmund Allenby’ın Süvarileri kullanma sonucunı, bu sonucun doğurduğu sonuçları ele muharrir, ilerleyen senelerda askeri kuvvetler konusundaki değişimi de dolaylı olarak açıklıyor.

Çalışma askeri tarihçiler, Birinci Dünya Savaşı meraklıları ve Ortadoğu araştırmacıları için biçilmiş kaftan… Kitap her ne kadar düzgün hazırlanmış, üzerine titizlikle çalışılmış olsa da, savaş bir olgu olarak o derece kötü… Barış umuduyla…

Okumaya devam et...
 
Üst