Argun Han kimdir? Kuruluş Osman Argun Han kimdir? Argun Han hayatı ve tarihteki yeri nedir?

Nilosa

Global Mod
Global Mod
Argun Han kimdir? Kuruluş Osman Argun Han kimdir? Argun Han hayatı ve tarihteki yeri nedir?
Argun Han kim sorusunun karşılığı merak edilen bahisler içinde yer alıyor. ATV’nin sevilen dizisinde Moğol Kumandanları izleyicinin ilgisini çekmeye devam ediyor. Argun (Argon) Han’ın hayatı ve tarihteki yeri de merak ediliyor. Pekala Argun Han kimdir? Kuruluş Osman Argun Han kimdir? Argun Han hayatı ve tarihteki yeri nedir? İşte ayrıntılar haberimizde…

KURULUŞ OSMAN ARGUN HAN KİMDİR?

Argun Han öbür ismiyle Argon (Moğol Kiril d. 1258 ö. 7 Mart 1291)

Argun Han, Moğol İmparatorluğu İlhanlılar’ın 1284 ile 1291 yılları içindeki hükümdarı.

Abaka Han’ın oğluydu ve babası üzere o da bir Budistti (Hristiyan yanlısı bulunmasına rağmen). Kutsal Topraklardaki Müslümanlara karşı Franco-Moğol ittifakı kurma emeliyle Avrupa’ya birkaç elçilik göndermesiyle tanınıyordu.

Ayrıyeten Argun Han, büyük amcası Kubilay Han’dan yeni bir gelin talep etmişti. Genç Kököçin Asya üzerinden Argun’a giderken ona refakat etme misyonu Marco Polo’ya verildiği bildirildi.

Kököçin gelmedilk evvel Argun öldüğü için onun yerine Argun’un oğlu Gazan ile evlendi.

1278 yılında Horasan’a gelen Abaka, daha sonraki yıl oğlu Argun’u Fars ve Kirman’ı yağmalamış olan Çağataylar’dan Neküderliler’in (Neküderiyân) üzerine gönderdi. Argun Neküderliler’i Sîstan’a kadar takip edip orada kuşattıktan daha sonra kimi Çağatay şehzadelerini birlikteinde alarak babasının yanına döndü. Abaka’nın 1282’de vefatı üzerine yeni bir han seçmek için Van gölünün kuzeyindeki Aladağ’da toplanan kurultaya o da katıldı ve Abaka’nın en büyük oğlu olduğu için hanlık tahtına kendisinin seçilmesi gerektiğini bildirdi. Ancak kurultay büyük bir sıklıkla amcalarından Ahmed’i han seçince Argun da onun hükümdarlığını tanımaya mecbur kaldı.

Abaka’nın en büyük oğlu olan Argun İlhan 660 (1261-62) yılında (Tavuk yılı Aram ayının 25. günü) dünyaya geldi. Lakin Reşîdüddin’in birtakım kelamları, 658 (1259-60) yılında doğmuş olabileceğine de ihtimal verdirmektedir. 1278 yılında Horasan’a gelen Abaka, sonraki yıl oğlu Argun’u Fars ve Kirman’ı yağmalamış olan Çağataylar’dan Neküderliler’in (Neküderiyân) üzerine gönderdi. Argun Neküderliler’i Sîstan’a kadar takip edip orada kuşattıktan daha sonra kimi Çağatay şehzadelerini birlikteinde alarak babasının yanına döndü. Abaka’nın 1282’de mevti üzerine yeni bir han seçmek için Van gölünün kuzeyindeki Aladağ’da toplanan kurultaya o da katıldı ve Abaka’nın en büyük oğlu olduğu için hanlık tahtına kendisinin seçilmesi gerektiğini bildirdi. Ancak kurultay büyük bir sıklıkla amcalarından Ahmed’i han seçince Argun da onun hükümdarlığını tanımak zorunda kaldı.

Argun döneminde Fars’taki Salgurlu Atabegliği ortadan kaldırıldı. Son Salgurlu atabegi Melike Âbiş Hatun Tebriz yakınındaki Çerendâb’da vefat etti (1286). Anadolu’ya gelince, bu ülke de öbür yerler üzere uygun yönetim edilmedi. Yaptırdığı sayısız yapıtlardan dolayı “ebü’l-hayrât” diye anılan büyük Selçuklu devlet adamı Sâhib Cet da vefat edince (1288) memleket tamamıyla sahipsiz kaldı. Sonraki yıl Tebriz’den gönderilen Fahreddîn-i Kazvînî’nin koyduğu ağır vergiler halkı büyük bir meşakkate düşürdü; hatta biroldukcaları bu yüzden yurtlarını bırakıp öteki yerlere gittiler. Lakin Fahreddîn-i Kazvînî yaptığı zulmün cezasını birebir yıl ömrü ile ödedi. bir daha tıpkı yıl Anadolu’daki Moğol ordusu kumandanlığına tayin edilen Samagar Noyan, malî yönetiminin başına Anadolulu Hoca Nâsıreddin’i getirdi. O da icraatı ile halkın acılarını dindirdi.

Argun evresi dış olaylar bakımından pek kıymetli sayılmaz. Onun saltanatında akından öbür hiç bir hadise vuku bulmadı. birebir vakitte Argun’un elçileri kendilerine karşı müttefik bulmak için boş yere Avrupa’yı dolaştılar. Ceyhun’u ve Kafkasya’daki Demirkapı’yı geçip İlhanlı ülkesine giren Çağatay ve Kıpçak Hanlığı’na mensup kuvvetler de yalnızca yağmacılık için gelmişlerdi.

Samimi bir Budist olan Argun bahşı*lara bedel verip onları himaye ediyordu. çabucak hemen otuz yaşlarında olduğu biçimde uzun yaşamak için Hindistanlı bir bahşının hazırladığı ilâcı sekiz ay içtikten daha sonra Tebriz Kalesi’nde çilehaneye girmişti. Lakin oradan hasta çıktı; bir orta sıhhati düzelir üzere oldu ise de bir daha hastalandı ve tekrar iyileşemedi. Zira kendisine felç gelmişti. Kam*ların, hastalığın büyüden ileri geldiğini söylemeleri üzerine Toğançuk Hatun (Sultan Ahmed’in bir yakını) bu büyüyü yapmakla itham edilip biroldukca bayanla bir arada suda boğuldu (1291). Öteki taraftan Argun’un iyileşmeyeceğini anlayan Tuğaçar, Koncukbal ve Togan üzere birtakım noyanlar bir ittifak cephesi bedene getirdiler. Bunlar en evvel kendileri üzere hana yakın başka birtakım beyefendileri öldürdükten daha sonra vezir Sa’düddevle’nin ve onunla bir arada çalışan başka birtakım noyanların da hayatlarına son verdiler. Bu hadiseler üzerine “bolgak” çıktı, yani ortalık karıştı. Askerler mahalleleri yağmaladılar. Tam bu sırada da Argun Arrân’da öldü (7 Rebîülönceden 690/10 Mart 1291). Bir sandık içine konulan cesedi, Moğol geleneğine uyularak Sultâniye’nin batısındaki Sûcâs dağına gdolayılüp orada gömüldü.

Argun’un başlangıçta babasının tahtını elde etmek için Ahmed ile giriştiği çaba, onun devlet işleriyle yakından ilgileneceği ümidini vermişti. Ancak ümit gerçekleşmedi. Devlet işlerini Buka’ya, daha sonra da Sa’düddevle’ye bırakıp kendisi sıradan bir Moğol noyanı üzere kışlaktan yaylağa gidip geldi. Bu konu keyfî hareketlere, yetkilerin berbata kullanılmasına ve töreye bağlılık fikrinin zayıflamasına sebep oldu. Sâhib-i Dîvân Cüveynî’nin Argun Han’ın haslarına katılan emlâkinin oğullarına iade edilmesi kelam konusu olunca, sorun bunların hayatlarına son verilmek suretiyle halledildi. Argun’un dört oğlundan Gazan ve Harbende (Olcaytu Sultan Muhammed) sonrasındasında hanlık tahtına geçtiler. Argun Tebriz’e epey yakın bir yerde Arguniye isimli bir kent kurmaya girişmişse de mevti üzerine bu teşebbüs sonuçsuz kalmıştır.

Argun (Argon) Han Soyu:

Cengiz Han

Tuluy

Hülâgû

Abaka

Argun
Alıntıdır
 
Üst