Tiroid nodülleri, boynunuzun tabanında, göğüs kemiğinizin çabucak üzerinde bulunan küçük, kelebek formunda bir bez olan tiroidinizde oluşan sert yahut içi sıvı dolu yumrulardır. Birden fazla tiroid nodülü önemli ya da makûs huylu değildir ve rastgeledir yakınmaya niye olmaz lakin %10 kadarı kanser riski taşır.
Hekiminizin yaptığı rutin tıbbi muayene sırasında ya da diğer bir niçinle yapılan taramada ortaya çıkarılana kadar tiroid nodülünüz olduğunu birçok vakit bilemezsiniz. Lakin kimi tiroid nodülleri görünecek ya da sizin boynunuza dokunduğunuzda elinize gelecek kadar büyüyebilir yahut yutmayı, nefes almayı zorlaştırabilir.
Birtakım durumlarda, tiroid nodülleri, tiroid beziniz tarafınca salgılanan hormonları üretirler ve çok hormon sentezine bağlı (hipertiroidizm, halk içinde zehirli guatr) bulgulara niye olabilirler. Açıklanamayan kilo kaybı, artan terleme, titreme, çarpıntı, sonluluk bunlara örnek verilebilir.
Kimi tiroid nodülleri ise kanser riski taşır. Lakin hangi nodüllerin kanserli olduğu kan analizleri ile ya da semptomlara göre anlaşılamaz. Birden fazla kanserli tiroid nodülü yavaş büyür ve hekiminiz bunları keşfettiğinde çabucak hemen küçük olabilir. Hatta kimileri dokunarak fark edilemeyecek küçüklükte olabilir. Kan tahlillerinizde hiç bir bulguya niye olmayabilir. Çok saldırgan özellikte olan tiroid kanserleri, büyük, sert, sabit ve süratli büyüyen nodüllere niye olabilir lakin bu epeyce ender bir durumdur. Birçok tiroid kanseri yıllar içerisinde fazlaca yavaş büyüyen nodüller biçiminde ortaya çıkar.
NE VAKİT DOKTORA BAŞVURULMALI
Birden fazla tiroid nodülü kanserli olmamasına ve önemli meseleler yaratmamasına karşın, bilhassa nefes alma yahut yutma kuvvetliğü çekiyorsanız, kesinlikle hekiminize başvurmalısınız. Bunun haricinde boynunuzda şişlik fark ettiğinizde, (özellikle ağrılı olmayan, bir iki hafta ortasında geçmeyen ve vakit içerisinde büyüyen), hekiminize muayene olmanız ve daha sonrasında ultrasonografi ile değerlendirilmenizde yarar olacaktır.
Aşağıdakiler üzere hipertiroidizm belirtileri ve semptomları yaşarsanız tıbbi yardım alın:
* İştahınız olağan yahut artmış bulunmasına karşın süratli kilo kaybı
* Süratli ya da sistemsiz kalp atışı
* Ellerde titreme
* Uyku sorunu
* Kas güçsüzlüğü
* Sonluluk
* Çok terleme, sıcak basmaları
Tiroid bezinizin kâfi tiroid hormonu (hipotiroidizm) üretmediği manasına gelebilecek belirtileriniz var ise hekiminize görünün:
* Soğuk hissetmek, üşümek
* Çabuk yorulmak ve günün büyük kısmında yorgun hissetmek
* Kuru cilt, saç dökülmesi
* Hafıza meseleleri
* Depresyon
* Kabızlık
Aşağıdakiler dahil olmak üzere çeşitli şartlar tiroid bezinizde nodüllerin gelişmesine niye olabilir:
Tedavi seçenekleri, tiroid nodülünüzün tipine bağlıdır ve çeşitli testler daha sonrasında belirlenir. Hekiminiz tarafınca yapılacak fizik muayene, ultrasonografi ve tiroid işlev testleri nodüllerinize yaklaşımı belirler. Gerekli durumlarda ince iğne ile biyopsi muhtaçlığı olabilir. Bu tetkikler kararında riskli bulunan nodül yahut nodüller için ameliyat olmanız gerekebilir. Ameliyat olmanız gerekmediğine karar verilen durumlarda ise hekiminizin belirlediği çoğunluklar ile kontrollerinize aksatılmadan devam edilmesi gerekir.
Sağlıklı günler dilerim.
Prof. Dr. Özgür ÖMÜR
Okumaya devam et...
Hekiminizin yaptığı rutin tıbbi muayene sırasında ya da diğer bir niçinle yapılan taramada ortaya çıkarılana kadar tiroid nodülünüz olduğunu birçok vakit bilemezsiniz. Lakin kimi tiroid nodülleri görünecek ya da sizin boynunuza dokunduğunuzda elinize gelecek kadar büyüyebilir yahut yutmayı, nefes almayı zorlaştırabilir.
Birtakım durumlarda, tiroid nodülleri, tiroid beziniz tarafınca salgılanan hormonları üretirler ve çok hormon sentezine bağlı (hipertiroidizm, halk içinde zehirli guatr) bulgulara niye olabilirler. Açıklanamayan kilo kaybı, artan terleme, titreme, çarpıntı, sonluluk bunlara örnek verilebilir.
Kimi tiroid nodülleri ise kanser riski taşır. Lakin hangi nodüllerin kanserli olduğu kan analizleri ile ya da semptomlara göre anlaşılamaz. Birden fazla kanserli tiroid nodülü yavaş büyür ve hekiminiz bunları keşfettiğinde çabucak hemen küçük olabilir. Hatta kimileri dokunarak fark edilemeyecek küçüklükte olabilir. Kan tahlillerinizde hiç bir bulguya niye olmayabilir. Çok saldırgan özellikte olan tiroid kanserleri, büyük, sert, sabit ve süratli büyüyen nodüllere niye olabilir lakin bu epeyce ender bir durumdur. Birçok tiroid kanseri yıllar içerisinde fazlaca yavaş büyüyen nodüller biçiminde ortaya çıkar.
NE VAKİT DOKTORA BAŞVURULMALI
Birden fazla tiroid nodülü kanserli olmamasına ve önemli meseleler yaratmamasına karşın, bilhassa nefes alma yahut yutma kuvvetliğü çekiyorsanız, kesinlikle hekiminize başvurmalısınız. Bunun haricinde boynunuzda şişlik fark ettiğinizde, (özellikle ağrılı olmayan, bir iki hafta ortasında geçmeyen ve vakit içerisinde büyüyen), hekiminize muayene olmanız ve daha sonrasında ultrasonografi ile değerlendirilmenizde yarar olacaktır.
Aşağıdakiler üzere hipertiroidizm belirtileri ve semptomları yaşarsanız tıbbi yardım alın:
* İştahınız olağan yahut artmış bulunmasına karşın süratli kilo kaybı
* Süratli ya da sistemsiz kalp atışı
* Ellerde titreme
* Uyku sorunu
* Kas güçsüzlüğü
* Sonluluk
* Çok terleme, sıcak basmaları
Tiroid bezinizin kâfi tiroid hormonu (hipotiroidizm) üretmediği manasına gelebilecek belirtileriniz var ise hekiminize görünün:
* Soğuk hissetmek, üşümek
* Çabuk yorulmak ve günün büyük kısmında yorgun hissetmek
* Kuru cilt, saç dökülmesi
* Hafıza meseleleri
* Depresyon
* Kabızlık
Aşağıdakiler dahil olmak üzere çeşitli şartlar tiroid bezinizde nodüllerin gelişmesine niye olabilir:
- Olağan tiroid hücrelerinin çok çoğalması ve olağan dokunun bir alanda çok büyümesi olarak tanımlanabilecek tiroid adenomu nodül oluşturan lezyonlardan biridir. Makus huylu değildir lakin büyük boyutlara ulaşma ihtimali vardır. Birtakım tiroid adenomları ise çok hormon salgılayarak hipertiroidizme niye olabilir.
- Tiroid kisti: Tiroiddeki sıvı dolu boşluklar (kistler) dejenere tiroid adenomlarından ya da kolloid unsuru içeren nodüllerden kaynaklanır. Tiroid kistlerinde çoğunlukla solid (sert) kısımlar da bulunabilir. Kistler çoklukla kanserli değildir, lakin kanserli bileşenler içerebilirler.
- Tiroidin kronik iltihabı: Bir tiroid bozukluğu olan Hashimoto hastalığı, tiroid iltihabına ve yalancı ya da gerçek nodüllerin oluşumuna/büyümesine niye olabilir. Bu çoklukla hipotiroidizm ile bulgu veren bir hastalıktır.
- Multinodüler guatr: Guatr terimi, iyot eksikliği yahut tiroid bozukluğundan kaynaklanabilen tiroid bezinin rastgele bir niçinle büyümesini tanımlamak için kullanılır. Multinodüler guatr, tiroid bezinde birden çok, farklı nodül bulunmasıdır. Yaş ile bir arada sıklığı artar.
- Tiroid kanseri: Tiroid nodüllerinin yaklaşık %10 kadarı kanser riski taşır. Vakit içerisinde büyüyen, sert, yutma ya da nefes alma zorluğuna niye olan büyük boyutlu nodüllerde bu risk daha yüksektir. Ailede tiroid yahut öbür endokrin kanser hikayesi bulunması ve tıbbi tedavi gayeli ya da nükleer serpinti vb. kaza kararı ışınıma maruz kalmak tiroid kanseri riskinizi artırır.
- İyot eksikliği: Diyetinizdeki iyot eksikliği kimi vakit tiroid bezinizin nodül geliştirmesine niye olabilir. Lakin iyotun sofra tuzuna ve öbür besinlere rutin olarak eklenmesi niçiniyle ülkemizde son senelerda iyot eksikliği enderdir. Guatrojen olarak sınıflanan kimi besinlerin (lahana, şalgam, karnabahar, turp, brokoli vb) çok tüketildiği bölgelerde nodül sıklığında artış olabilir.
Tedavi seçenekleri, tiroid nodülünüzün tipine bağlıdır ve çeşitli testler daha sonrasında belirlenir. Hekiminiz tarafınca yapılacak fizik muayene, ultrasonografi ve tiroid işlev testleri nodüllerinize yaklaşımı belirler. Gerekli durumlarda ince iğne ile biyopsi muhtaçlığı olabilir. Bu tetkikler kararında riskli bulunan nodül yahut nodüller için ameliyat olmanız gerekebilir. Ameliyat olmanız gerekmediğine karar verilen durumlarda ise hekiminizin belirlediği çoğunluklar ile kontrollerinize aksatılmadan devam edilmesi gerekir.
Sağlıklı günler dilerim.
Prof. Dr. Özgür ÖMÜR
Okumaya devam et...